Generatie 6 (32-63)

Deze generatie op naam of nummer doorzoeken? Druk op ⌘cmd+f of ctrl+f!

32 & B186 Petrus Bernardus (Piet) Bernaards. Geboren op 24 of 25 september 1845 te Lepelstraat (West-Brabant).^{1492,1493,2780} Overleed op 15 juni 1934 in de Pretoriastraat te Tilburg (Midden-Brabant), hij werd 88.⁷³³ Geloof: rooms-katholiek. Hij was dienstplichtig militair (vanaf 1865, lotnummer 77), arbeider (1865, periode vanaf 29/11-1871, periode 1880-1900, 1882, te Strijp 1913), jachtopziener (1891), landbouwer (1895) en boswachter te Strijp. – Hij werd om drie uur ’s morgens geboren in de Halsterse wijk Lepelstraat. De aangifte werd gedaan door zijn vader met als getuigen Pieter van Breemen, 49, hoefsmid en Pieter Wilhelmus van Wesel, 47, bouwknecht, beiden woonachtig in de gemeente Halsteren. – Hij was in 1865 niet bereid bij de ‘zeemilitie’ te dienen. – Het lijkt erop dat zijn tweede voornaam puur gegeven werd aan de hand van zijn achternaam.^{832,1164,1492,1931,989,2780,1569,1165}Ook bekend als/Schrijfwijze ook: Bernards. ^{Update: 24/12-2017}

Adressen:^{989,1492,733,1164,2760,1569} ^{Update: 24/12-2017}

periode vanaf 29/11-1877: Bergen op Zoom; Poorterij K100. Nieuw register 2-76-1/3.
periode 1880-1900: Bergen op Zoom; Buitenpoorterij wijk K nummer 136 (in 1914 vermeld onder Oude Zoomweg, “gesloopt”), K nummer 121 (in 1914 hernummerd naar Wouwschestraatweg 212, “later gesloopt”), K nummer 191 (in 1914 vermeld onder de Balschebaan, onbewoond dus niet hernummerd), L nummer 141 (‘Weg op het Coehoornpark’), K nummer 324 (in 1914 vermeld onder Antwerpschestraatweg, “vervallen” en niet hernummerd), K nummer 272 (in 1914 hernummerd naar Galgenbaan 11), en K nummer 296 (in 1914 hernummerd naar Parallelweg 199).
21/6-1886: Bergen op Zoom; In de Poorterij 100 (in 1914 hernummerd naar Bergschebaan 17).
1891: Bergen op Zoom.
vóór 1/1-1900 tot 8/8-1901: Bergen op Zoom; Poorterij 17 (in 1914 hernummerd naar Zandstraat 2). In 1914 woonde er L. van Gils-Bruijs, er werd bijschreven: ‘Hazekop’.
vanaf na 27/3-1901 tot vóór 7 juli 1909: Bergen op Zoom; Poorterij 167a (in 1914 hernummerd naar Parallelweg 69), Wouwscheweg 185 en Wouwscheweg 187e.
vanaf na 27/3-1901 tot vóór 7/7-1909: Bergen op Zoom; Artilleriestraat 248.
vanaf 8/8-1901 tot 27 maart 1902: gemeente Halsteren.
23/3-1902: Bergen op Zoom; Moerstraatsebaan 27.
7/7-1909 tot 23/9-1909: gemeente Halsteren.
van 23/9-1909 tot vóór 21/9-1910: Bergen op Zoom; Artilleriestraat 272.
vanaf na 23/9-1909 tot 21/9-1909: Bergen op Zoom; Fort 325d.
van 21/9-1910 tot 23/9-1911: gemeente Halsteren.
van 23/9-1911 tot vóór 30/1-1913: Bergen op Zoom; Poorterij 147e (in 1914 hernummerd naar Ketelwegje 12; het echtpaar werd ook op dat adres vermeld in het wijkregister 1900-1920 waarin de hernummeringen van 1914 zijn opgenomen).
vanaf na 23/9-1911 tot 30/1-1913: Bergen op Zoom; Ketelwegje 12.
13/1-1913 (Johanna): Strijp.
30/1-1913 (één van de echtelieden): Strijp.
vanaf 11/2-1913: Strijp; wijk E nummer 186.
tot 11/10-1916: Strijp, verhuisd naar Woensel.
vanaf 1/1-1921: Woensel; Weverstraat 38, woonde daar met vrouw en kinderen Marinus Bernardus en Maria Cornelia.
vanaf 30/11-1923: Woensel; Anemonenstraat 17, woonde daar met vrouw en kinderen Marinus Bernardus en Maria Cornelia.
vanaf 27/6-1924: Woensel; Laagstraat 42, woonde daar met vrouw en kinderen Marinus Bernardus en Maria Cornelia.
30/9-1932: vertrokken van Woensel naar Tilburg; Reitsche Hoevenstraat. De Reitsche Hoevenstraat wordt ook vermeld in het bevolkingsregister van Woensel. Woonde vanaf na 1926 tot zijn overlijden met Johanna in bij dochter Johanna en schoonzoon Martinus Antonius de Beer te Tilburg.
28/10-1932: Tilburg; Pretoriastraat 22.
25/10-1933: Tilburg; Pretoriastraat 34.
14/9-1935 (Johanna): gemeente Tilburg; aan de spoorweg Tilburg-Turnhout (‘Bels lijntje’) nummer 6.
21/12-1935 (Johanna); verhuisd vanuit Tilburg naar Bergen op Zoom, waar ze ging wonen te Nieuw-Borgvliet aan de Antwerpschestraat (Nieuw-Borgvliet nummer 351).

De groepsfoto van de familie Bernaards tijdens het gouden huwelijk van Piet en Johanna Bernaards-Hopmans, gemaakt te Bergen op Zoom of Tilburg in 1927. Van een aantal mensen op de foto is hun naam bekend (v.l.n.r.); op de bovenste rij is de tweede er een van Elst, de vierde Kaatje Tax, de zesde mijn overgrootvader Piet Bernaards op jonge leeftijd. Op de tweede rij is de derde Rens Tax sr., daarnaast Jans Tax, en daarnaast een zus van Johanna Bernaards-Hopmans. De tiende op rij is Janus Elst, de elfde Sjo Elst, de twaalfde Marie Bernaards, de vijftiende Elisabeth Bernaards-de Nijs (de tweede echtgenote van mijn betovergrootvader Piet Bernaards), achttien Cato Bernaards en negentien Marie Bernaards. Op de derde rij is de eerste Rinus Tax, de tweede Nel Tax-Bernaards, de derde Johanna Bernaards-Hopmans, de vierde Petrus Bernardsus (Piet) Bernaards, de vijfde Jan Bernaards, de zesde mijn betovergrootvader Piet Bernaards, de zevende Tinus Bernaards en de achtste Merijn Bernaards. Van de onderste rij (kinderen) is de vierde Marie Tax, en de zevende Rens Tax jr. (Bron foto’s en informatie: Dhr. B. Voorbraak)

De akte van overlijden van Piet Bernaards sr. te Tilburg in 1934. De aangifte werd naast zijn schoonzoon gedaan door een buur; dat de aangevers te Tilburg woonden stond al voorgedrukt. (Bron: Regionaal Archief Tilburg)

Hij huwde op 19 november 1877, 32 jaar oud, Johanna Hopmans te Bergen op Zoom.

33 Johanna Hopmans (Bergs: Opmans). Geboren op 23 augustus 1858 in de Buitenpoorterij van Bergen op Zoom.^{1492,1493,1462} Overleed op 16 januari 1936 aan de Antwerpschestraatweg op Nieuw-Borgvliet te Bergen op Zoom, zij werd 77.¹⁷³² ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Zij werd geboren om acht uur ’s morgens in de Bergse wijk K (Poorterij) op nummer 8a. De aangifte werd gedaan door haar vader met als getuigen Christianus Hopmans, 26, landbouwer en door Willem Koolen, 44, pruikmaker, beiden woonachtig in de gemeente Bergen op Zoom. – Zij overleed om twee uur ’s middags, de aangifte werd gedaan door Johannes Bernaards, 57, fabrieksarbeider, zoon, woonachtig te Bergen op Zoom.^1732,1462 ^{Update: 24/12-2017}Rooms-Katholiek van geloof. Zij woonde na het overlijden van haar man aan de spoorweg Tilburg-Turnhout nummer 6 binnen de gemeente Tilburg, genoteerd op 14 september 1935. De spoorlijn stond aldaar in de volksmond bekend als ‘t ‘Bels lijntje’, en is in 1973 definitief gesloten. Op 21 december 1935 vertrok Johanna terug naar Bergen op Zoom, waar zij woonde op Nieuw-Borgvliet nummer 351 (aan de Antwerpschestraatweg).

De Reitsche Hoevenstraat (in ‘t Zand, net boven ‘t spoor tussen station Universiteit en Centraal) te Tilburg in februari 2009. Het is één van de straten met oude Brabantse boerenhuisjes waar Tilburg uit ontstaan is. In één van deze huisjes woonde Piet en Johanna Bernaards, op nummer 18. Nummer 18 komt anno 2013 uit op naoorlogse nieuwbouw, waar de straat ook vol mee staat, waardoor we een latere hernummering kunnen aannemen. (Bron afbeelding: Google)

34 Cornelis Jonkers. Geboren op 24 januari 1847 in Waterkant in de gemeente Halsteren (West-Brabant).^{780,1135,1266,2854,1538,1654} Overleed op 4 december 1913 te Halsteren (West-Brabant), hij werd 66.^1654,719 ^{Update: 24/12-2017}De familie Jonkers is een van de typisch Halsterse families. Cornelis werd geboren aan de Halsterse Waterkant, wat een gehucht tussen Lepelstraat en De Kladde betreft. Echter, er werd de Waterkant van Bergen op Zoom vermeld als één van zijn woonplaatsen. Wat onduidelijkheid dus. ^780,1135Geloof: rooms-katholiek. Hij was dienstplichtig militair (1867-1872), arbeider (1870, periode 1877-1880, periode 1880-1905, 1891, periode 1905-1913), herbergier (1894) en landbouwer (1913). – Werd voor militaire dienst ingeloot met lotnummer 3, en diende van 13 mei 1867 tot 12 mei 1872. – Cornelis zat een tijdje vast in de gevangenis van Breda. Hij werd veroordeeld tot drie dagen gevangenisstraf op 24 oktober 1870 voor de arrondisementsrechtbank te Breda vanwege moedwillige mishandeling. Die straf zat hij uit van 16 november 1870 tot 19 november 1870. Vermeld werd dat hij 23 was, geboren was te Halsteren, woonde te Steenbergen, ongehuwd was, katholiek, arbeider, lager onderwijs had genoten, dat dit zijn eerste veroordeling was (maar dat ’t onbekend was of hij nog een andere straf uit te zitten had), en dat zijn gedrag in het ‘gesticht’ goed was. Ook zijn uiterlijk werd opgenomen: hij was 1m73 lang, had blond haar, een lang voorhoofd, blauwe ogen, een gewone neus en mond, een ronde kin, geen baard, een ovaal aangezicht, een blozende huidskleur, geen “merkbaare” tekenen en zijn moedertaal was Nederlands. – Zijn tweelingbroer was Petrus Johannes, geboren om vier uur ’s middags. – Overleed om vier uur ’s nachts, de aangifte werd gedaan door Kornelis Adriaan van Overveld, 32, broodbakker, schoonzoon, en door Antonius van Dijk, 38, beiden woonachtig in de gemeente Halsteren.^{780,1135,1648,2854,1266,1538,1654,719,2855} ^{Update: 24/12-2017}

Adressen:^{1266,720,2854,1538,719,2237,494} ^{Update: 24/12-2017}

onbepaald moment: Bergen op Zoom; Waterkant
1849: gemeente Halsteren; Lepelstraat wijk A nummer 125.
1859: Halsteren; wijk C nummer 198.
1886: Halsteren; Daansbergen (op een boerderij).
1870: Steenbergen.
periode 4/5-1877-1880: gemeente Halsteren; wijk B nummer 108e.
periode 1880-1905: gemeente Halsteren; adres niet vermeld.
periode 1905-1913/1918: gemeente Halsteren: wijk C nummer 70.
19/8-1918 (Maria Elisabeth): verhuisd van Halsteren naar Gennep (Noord-Limburg) met dochter Adriana Cornelia Jonkers. Die kwam op 17/11-1919 in te Bergen op Zoom vanuit Gennep, in Berrege werd ze dienstbode bij Derwig van Genk in de Fortuinstraat. Op 27 december 1920 vertrok ze weer naar Gennep; ze zou in 1926 trouwen te Halsteren. Moeder Maria Elisabeth werd niet te Bergen op Zoom vermeld in 1919.
1926: Halsteren; wijk A nummer 106 (Maria Elisabeth).

Hij trouwde met Maria Elisabeth van Oevelen op 2 mei 1877 te Halsteren (West-Brabant).

35 Maria Elisabeth van Oevelen. Geboren op 6 oktober 1854 te Halsteren (West-Brabant).^{1266,1538,1567} Overleed op 20 maart 1926 te Halsteren (West-Brabant).¹⁵⁶⁷ ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Zij was arbeidster (1891). – Zou op 16 oktober 1854 te Halsteren geboren zijn. – Zij overleed om drie uur ’s middags op wijk A nummer 106 te Halsteren. De aangifte werd gedaan door Kornelis Adriaan van Overveld, 45, broodbakker, schoonzoon en door Marinus van Meer, 33, fabrieksarbeider, beiden woonachtig in de gemeente Halsteren.^{1266,1567,2855} ^{Update: 24/12-2017}

Hun kinderen waren:^{Update: 18 oktober 2016}

Joanna Jonkers, geboren: Halsteren, 29/7-1878, overleden: Halsteren, 30/11-1897.
Maria Catharina Jonkers, geboren: Halsteren, 12/2-1880, overleden: Halsteren, 21/2-1898.
Catharina Johanna Jonkers, geboren: Halsteren, 16/12-1881, gehuwd: Halsteren, 21/5-1904 met: Kornelis Adriaan van Overveld (broodbakker, won. Steenbergen), *Steenbergen, 1880, zoon van Jan van Overveld en Helena de Kok.
Cornelia Jonkers, geboren: Halsteren, 19/10-1883, overleden: Halsteren, 4/5-1886.
Carolina Jonkers, 1886, zie nummer 17.
Cornelia Jonkers, geboren: Halsteren, 6/5-1888, gehuwd: Bergen op Zoom, 6/10-1913 (dienstbode, won. BoZ) met: Peter Jacobus van den Boogaard (spoorwegarbeider, won. Sambeek) *Sambeek, 1891, zoon van Jacobus van den Boogaard en Petronella Cremers.
Adriana Cornelia Jonkers, geboren: Halsteren, 5/11-1891, gehuwd: Halsteren, 2/11-1926 (won. Halsteren) met: Marijn Luijkx (koopman, won. Halsteren), *Halsteren, 1903, zoon van Cornelis Luijkx en Adriana Cornelia Hagenaars.
Elisabeth Maria Jonkers, geboren: Halsteren, 19/9-1894, overleden: Halsteren, 27/3-1895.

36 & L23 Petrus Hermanus (Pieter) Linders. Geboren op 28 juni 1830 in de Zuidmolenstraat te Bergen op Zoom.^{988,1428,1467,494} Overleed op 26 maart 1918 in de Dubbelstraat te Bergen op Zoom.^1467,494 Geloof: Rooms-Katholiek. ^{Update: 24/12-2017} Hij was arbeider (1849, 1858, 1877, periode 1880-1900, 1900, periode 1900-1920), werkman (1918), en molenaarsknecht (1857, 1861, 1864, 1865, 1867, 1869, 1870, 1871, 1873) op de molen aan de Kaai te Bergen op Zoom. Waarschijnlijk was het de molen die op het terrein van de Wilhelminakazerne stond. Overleed om half één ‘s-middags. Pieter schreef zichzelf in voor de nationale militie, en zijn signalement werd opgenomen. Hij was 1,600 meter lang, had een rond aangezicht, een gedekt voorhoofd, bruine ogen, een gewone neus en mond, een ronde kin, bruin haar en bruine wenkbrauwen. Hij woonde in een ‘potteriek’.^{1428,1456,689,1457,1458,1459,830,1460,1461,1417,810,1467,1569} ^{Update: 24/12-2017}

Adressen:^{1459,1569,494} ^{Update: 24/12-2017}

1870: Bergen op Zoom; Dubbelstraat wijk D nummer 159.
periode 1880-1900: Bergen op Zoom; Dubbelstraat D98/109.
periode 1900-1920: Bergen op Zoom; Dubbelstraat D109/37.

Hij trouwde met Cornelia Noordhuizen op 7 augustus 1856 te Bergen op Zoom.

37 Cornelia Noordhuizen. Geboren op 4 juni 1833 in de Dubbelstraat te Bergen op Zoom.^806,2667 Overleed op 13 september 1921 in de Dubbelstraat te Bergen op Zoom, zij werd 88.⁴⁹⁴ Geloof: rooms-katholiek.⁹⁹⁰ ^{Update: 24/12-2017} Zij werd om tien uur ’s avonds geboren, de aangifte werd mede gedaan door Petrus Mulders, 66, schoenmaker en door Albertus de Witt, dertig, mandenmaker, beiden woonachtig te Bergen op Zoom.⁸⁰⁶ ^{Update: 24/12-2017}

Op deze bijzondere foto een oudere broer van Cornelia Noordhuizen, schoorsteenveger Huibrecht Noordhuizen (1835-1907) met zijn vrouw Maria Christina Antonissen (1838-1912). Afbeelding: dhr. J.W.A.M. van Tilborg.

De molen bij de Blokstallen, nog net zichtbaar. (Ansichtkaart van tussen 1900 en 1905, RHC ‘t Markiezenhof)

38 Josephus Jacobus van den Boom. Geboren op 11 juli 1848 op ’t dorp van Halsteren (West-Brabant).^{892,720,2243,1165,989} Overleed op 26 september 1895 op de Scholiersberg te Bergen op Zoom, hij werd 47.^1165,1569 ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Hij was boerenknecht (1868), arbeider (periode 1871-1880, 1879, 1880, 1883, 1884, 1886, 1889) en werkman (periode vanaf 1880, 1895). – Geboren om drie ‘s nachts, in ‘wijk Dorp’ te Halsteren. De aangifte werd gedaan door vader Cornelis van den Boom, 35, arbeider, woonachtig te Halsteren, de getuigen waren Laurentius van Wesel, 45, herbergier en Pieter van Breemen, vijftig, hoefsmid, beiden woonachtig te Halsteren. – Hij werd in 1868 door zijn moeder (“weduwe”) ingeschreven voor de nationale militie. Hij kreeg lotnummer 41 toebedeeld en verklaarde zich niet bereid voor de zeemilitie te dienen. Later dat jaar werd hij vrijgesteld: “vrij te stellen als zijnde eenige wettige zoon”. Dat werd bevestigd op 19 maart 1868. Zijn uiterlijk werd wel opgenomen: hij was 1,602 meter lang, had een rond aangezicht, een hoog voorhoofd, blauwe ogen, een grote neus, grote mond en grote kin, blond haar en blonde wenkbrauwen en een litteken op zijn rechterwang. Hij overleed om 16u, de aangifte werd gedaan door Pieter Maurer, 60, gemeentearbeider en Petrus Dietvorst, 33, gemeentearbeider.^{892,2243,1165,1569,989} ^{Update: 24/12-2017}Ook bekend als/Schrijfwijze ook: Jacobus Joseph.

Adressen:^{1569,1460,494,495,720,989} ^{Update: 24/12-2017}

1849: Halsteren; wijk C100.
periode 28/4-1871 tot 1880: Bergen op Zoom; Scholiersberg E37a.
1873: Bergen op Zoom; Scholiersberg E37a.
periode vanaf 1/1-1880: Bergen op Zoom; Fluwelenbroekstraat I72a, later verhuisd naar Scholiersberg E45. Dochter Johanna van den Boom vertrok op 22/2-1898 naar Vlissingen.
periode 1900-1920 (Cornelia Martens): Bergen op Zoom; Scholiersberg E45/7.
periode 1920-1925 (Cornelia Martens, ingeschreven onder J.J. van den Boom): Bergen op Zoom; Scholiersberg 7. Het gezin bestond uit haar en dochter Johanna van den Boom (*Bergen op Zoom, 19/2-1894).

Hij trouwde met Cornelia Martens op 27 april 1871 te Bergen op Zoom.

39 Cornelia Martens. Geboren op 6 februari 1850 in de Kleine Dubbelstraat te Bergen op Zoom.^{558,1569,494,989,990} Overleed op 25 augustus 1925 op de Scholiersberg te Bergen op Zoom, zij werd 75.⁴⁹⁵ Geloof: rooms-katholiek. ^{Update: 24/12-2017} Zij werd om zeven uur ’s avonds geboren in de Kleine Dubbelstraat wijk D nummer 103. De comparante in haar geboorteakte was Maria Cornelia Hergelt, vijftig, stadsvroedvrouw, woonachtig te Bergen op Zoom, de getuigen waren Sebastianus Visser, 32, timmerman en Johannes Visser, 35, scheerder.⁵⁵⁸ ^{Update: 24/12-2017}Ook bekend als/Schrijfwijze ook: Mertens.

Een zicht in de Dubbelstraat te Bergen op Zoom, net boven de Kaai. Recht vooruit de zijgevel van ‘t Groot Arsenaal, met een afgebroken schoorsteen. Deze buurt stond als sinds de middeleeuwen bekend om haar pottenbakkerijen en visverwerkingen, met natuurlijk aan het uiteinde van de Kaai de Ham met de spiritusfabriek. In deze buurt woonden veel van mijn voorvaderen, voornamelijk uit de families Linders, Van den Boom, Steenbak, Franken, Mertens en Withagen. (Foto gemaakt in de jaren’30, RHC ‘t Markiezenhof)

Hun kinderen waren:^{Update: 18 oktober 2016}

Cornelis van den Boom. *Bergen op Zoom, 9/2-1872, ✞ aldaar, 11/8-1872.
Maria van den Boom. *1873, zie nummer 19.
Johanna van den Boom. *Bergen op Zoom, 28/9-1875, gehuwd in 1898 met Hendricus Johannes Antonius Tax (stoker, woonachtig te Vlissingen, *1873, overleden op de Noordzee, 1911. Hij was een zoon van Antonius Tax en Maria Wilhelmina Gillesen (zie de schoonouders van B309). Overleden: Vlissingen, 3/7-1956 Hun vele kinderen trouwden op Walcheren. Hendricus overleed in 1911 aan boord van een stoomschip. “Afschrift overlijdensakte d.d. 28-2-1911: hij was olieman a/b van raderstoomschip Koningin Wilhelmina stomende in de Noordzee bij het lichtschip West Hinder en is ten gevolge van bekomen kwetsuren overleden.”
Cornelis Johannes van den Boom. Geboren te Bergen op Zoom, 19/10-1876. Gehuwd in 1901, hij was toen timmerman, met Hendrika Francisca van Eekelen (dienstbode, *1878, dochter van Cornelis van Eekelen en Cornelia Verbrugge). Overleden te Bergen op Zoom op 30/12-1954. Zijn uiterlijk werd opgenomen in ’t register voor inschrijvingen voor de nationale militie in 1896. Hij was 1,457m lang, had een ovaal aangezicht, hoog voorhoofd, bruine ogen, brede neus, gewone mond, ronde kin, ‘druivenbruin’ (of donkerblond, kan ’t niet goed lezen) haar en wenkbrauwen en geen ‘kenbaare teekenen’.
Anna van den Boom. Geboren te Bergen op Zoom, 25/8-1879, overleden te Bergen op Zoom, 6/9-1879.
Franciscus van den Boom. Geboren te Bergen op Zoom, 25/8-1879, overleden te Bergen op Zoom, 22/11-1880.
Willem van den Boom. Geboren te Bergen op Zoom, 15/10-1880, getrouwd in 1906 (hij was toen smid) met Elisabeth de Vries (dienstbode, woonachtig te Bergen op Zoom, *Bergen op Zoom, 1882, dochter van Nicolaas de Vries en Louisa Maurer). Overleden: Roosendaal, 14/1-1958. Zijn uiterlijk werd opgenomen in ’t register voor inschrijvingen voor de nationale militie in 1900. Hij was 1,457m lang, had een ovaal aangezicht, rond voorhoofd, bruine ogen, gewone neus en mond, ronde kin, donkerblond haar en donkerblonde wenkbrauwen en geen ‘kenbaare teekenen’.
Johannes van den Boom. Geboren te Bergen op Zoom, 30/5-1883, overleden: Bergen op Zoom, 4/10-1884.
Marinus van den Boom. Geboren te Bergen op Zoom, 21/8-1884, overleden: Bergen op Zoom, 21/9-1885.
Cornelia van den Boom. Geboren te Bergen op Zoom, 24/2-1886, gehuwd (eerste keer) in 1909 met Cornelis Marinus Franken (tramwegarbeider, *1888, zoon van Martinus Franken en Catharina Maria Withagen). Gehuwd (tweede keer): 1922, met: Johannes van de Weijgert (petroleumventer, won. BoZ, weduwnaar van Geertruida Jacobs, *Oud-Gastel, 1877).
Johanna van den Boom. Geboren: Bergen op Zoom, 2/10-1887, overleden: Bergen op Zoom, 10/6-1888.
Elisabeth van den Boom. Geboren: Bergen op Zoom, 1/2-1889, overleden: Bergen op Zoom, 26/5-1915 (naaister).
Daniel van den Boom. Geboren: Bergen op Zoom, 8/12-1891, overleden: Bergen op Zoom, 8/1-1892.
Johanna van den Boom. Geboren: Bergen op Zoom, 19/2-1894.

40 Martinus Petrus Franken. Geboren op 9 januari 1833, mogelijk in de Potterstraat te Bergen op Zoom.^{1432,1569,828} Overleed op 29 januari 1911 in ’t Sint Catharinagesticht te Bergen op Zoom, hij werd 78.⁴⁹⁴ ^{Update: 24/12-2017}Geloof: rooms-katholiek. Hij was hovenier (1852, 1911), vrachtrijder (1867, 1873) en winkelier (periode 1880-1900, periode 1900-1910). – Hij werd gewettigd bij het huwelijk van zijn ouders op 29 augustus 1833. Hij werd geboren om negen uur ’s morgens, getuigen bij zijn geboorteaangifte waren Johannes Weijts, 39, kleermaker en Johannes Joachim Coenen, 41, schoenmaker, beiden woonachtig te Bergen op Zoom. – Hij schreef zich in 1852 zelf in voor militaire dienst, zijn uiterlijk werd omschreven. Hij had een ovaal aangezicht, een rond voorhoofd, blauwe ogen, een gewone neus en mond, een ronde kin, bruin haar en bruine wenkbrauwen. Hij was 1,710 meter lang, en woonachtig in de ‘haven’.^{828,1432,1457,1569,494,1460} ^{Update: 24/12-2017}Ook bekend als/Schrijfwijze ook: Martinus.

Adressen:^{1569,1432,494,1460} ^{Update: 24/12-2017}

onbepaald moment: Bergen op Zoom; Goudenbloemstraat 99.
1852: Bergen op Zoom, “Haven”.
1873: Bergen op Zoom; Korte Wijngaardstraat E99.
periode 1880-1900: Bergen op Zoom; Korte Wijngaardstraat E94/E129.
periode 1900-25/2-1910: Bergen op Zoom; Korte Wijngaardstraat E129, Korte Wijngaardstraat E130/1.
periode 25/2-1910-1911: Bergen op Zoom; Sint-Catharinagesticht op Geweldigerstraat E271/3 (zowel hij als zijn echtgenote Johanna Bosman).

Hij trouwde met Johanna Bosmans op 14 mei 1858 te Halsteren (West-Brabant).

41 Johanna Bosmans. Geboren op 21 januari 1835, mogelijk in de Wouwsestraat te Bergen op Zoom.⁹⁹² Overleed op 13 januari 1911 in ’t Sint Catharinagesticht te Bergen op Zoom; zij werd 75.^494,992,2704 ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Ook bekend als/Schrijfwijze ook: Anna – Bosmans. Zij werd om elf uur ’s avonds geboren, de geboorteaangifte werd mede gedaan door Petrus Franken, 37, hovenier en door Ludovicus Muller, 21, timmerman, beiden woonachtig te Bergen op Zoom. – In het Halsterse bevolkingsregister 1849-1859 staat een Johanna Bosmans, geboren in 1859 (te Halsteren!) ingeschreven in huis 2 van de Auvergnepolder. Veel wisselende bewoners. – Zou geboren zijn in 1837 te Halsteren. – Zij overleed om half twee ’s nachts, de aangifte werd gedaan door Laurentius Franken, 51, koopman, zoon en door Arnoldus Franken, 48, koopman, zoon, beiden woonachtig te Bergen op Zoom.^720,992,2704 ^{Update: 24/12-2017}

Hun kinderen waren:^{Update: 18 oktober 2016}

Laurentius Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 14/7-1859, getrouwd te Bergen op Zoom, 4/5-1882 (vrachtrijder), met Anna Maria Franken (won. BoZ, *Bergen op Zoom, rond 1858, dochter van Andries Franken en Maria Anna Dietvorst). Overleden te Bergen op Zoom, 9/2-1918 (vrachtrijder).
Petronella Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 21/4-1861, overleden: Bergen op Zoom, 9/8-1861.
Arnoldus Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 30/3-1862, gehuwd: Bergen op Zoom, 23/4-1888 (handelaar), met: Cornelia Musters, *Bergen op Zoom, rond 1864, dochter van Cornelis Musters en Anna Maria Dietvorst. Overleden: Bergen op Zoom, 2/6-1934 (won. BoZ).
Theodorus Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 30/8-1863, overleden: Bergen op Zoom, 4/8-1864.
Johannes Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 6/1-1865, overleden: Bergen op Zoom, 7/7-1865.
Cornelia Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 17/2-1866, overleden: Bergen op Zoom, 24/2-1866.
Theodorus Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 12/3-1867. Overleden: Bergen op Zoom, 29/3-1867.
Maria Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 4/10-1868, overleden: Bergen op Zoom, 4/3-1871.
Elisabeth Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 10/1-1871, gehuwd: Bergen op Zoom, 28/5-1894, met: Petrus Paulus Hagenaars (koopman in groenten, won. BoZ, *Bergen op Zoom, rond 1868, zoon van Walterus Hagenaars en Maria Catharina Withagen). Overleden: Bergen op Zoom, 19/3-1955, won. BoZ.
Petrus Martinus Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 30/3-1872, overleden: Bergen op Zoom, 16/9-1872.
Adrianus Franken. *1873, zie nummer 20.
Petronella Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 5/8-1874, gehuwd: Bergen op Zoom, 2/7-1900 (naaister) met: Johannes Antonius Timmermans (smid, *Breda, rond 1877, zoon van Petrus Timmermans en Johanna Petronella Muller). Overleden: Bergen op Zoom, 26/10-1938 (won. BoZ).
Antonetta Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 21/5-1876, overleden: Bergen op Zoom, 1/9-1876.
Antonetta Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 30/10-1877, gehuwd: Bergen op Zoom, 15/5-1902 (koopvrouw) met: Thomas Hagenaars (voerman, won. BoZ, *Bergen op Zoom, rond 1875, zoon van Petrus Hagenaars en Johanna Hertogs). Overleden: Bergen op Zoom, 6/4-1955, won. BoZ
Adriana Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 5/7-1880, overleden: Bergen op Zoom, 12/9-1880.

In september 2019 schreef ik onderstaande over deze familie in een artikel over kadasterkaarten.

Voorouder Martinus Petrus Franken Laurenszoon (*Bergen op Zoom, 1833, ✞ aldaar, 1911, kwartierstaatnummer 40) was ook een drukbezet man. Een drukbezette hovenier, welteverstaan. Hij werd onder andere in 1873 en 1876 (en nog vele andere momenten) vermeld in verband met de koop en verkoop van percelen. Zo verkocht hij o.a. in 1877 een perceel van tien hectare bouwland te Halsteren (sectie D nummer 841) aan Adrianus Wesenbeek aldaar, in 1878 percelen bouwland met een grootte van negen en zeventien hectare te Halsteren (sectie D nummer 841) aan Theodorus Verbeek te Antwerpen en datzelfde jaar nog weer aan Wesenbeek (Halsteren D849). De Halsterse sectie D omvatte de Noordgeest, het gebied wat in 1962 overging naar Berrege. Hier zaten toen al veel hoveniertjes. Verder komt hij vele malen voor i.v.m. hypotheken en borgstellingen voor anderen. Het lijkt erop dat Martinus meer een soort boerenzakenman was dan puur hovenier. En dat blijkt ook wel een beetje uit de handel in huizen. Alle akten gingen bij Van Gastel te Wouw.

Op 6/3-1875 verkocht Martinus een huis met erf, perceel G nummer 1597 te Bergen op Zoom, samen met een stukje grond binnen perceel G324 aan Hermanus Robbe voor tweeduizend gulden.
Op 12/2-1876 verkocht Martinus een huisje met erf te Bergen op Zoom, sectie G nummer 324, voor negenhonderd gulden aan Antonie Huismans.
Op 16/2-1884 verkocht Martinus een huis met erf te Bergen op Zoom, sectie G nummer 3454 voor 1200 gulden aan Jacobus Stok te Halsteren.
Op 29/12-1884 vond er bij de Draak op de Mart een verkoop plaats van huis en erf te Bergen op Zoom, sectie G nummer 3025. Hierbij waren Martinus en Constantinus Antonius de Bruijn betrokken, en het lijkt erop dat Martinus voor tweeduizend gulden het huis kocht.
Op 6/2-1886 verkocht Adam Paulus samen met anderen voor 2250 gulden een huis met erf te Bergen op Zoom, perceel sectie G nummer 3105 aan Martinus.
Op 9/4-1891 verkocht de eerder vermelde Constantinus Antonius de Bruijn een huis met erf te Bergen op Zoom, sectie G nummer 388, voor 1750 gulden aan Martinus.
Op 28/1-1892 verkocht Helena Elisabeth Baartmans, weduwe van Antonie Huijsmans (aan wie Martinus in 1876 een huis verkocht) met anderen een huis met erf te Bergen op Zoom, sectie G nummer 4880, aan Martinus voor zevenhonderd gulden. Perceel G4880 is moeilijk te traceren; hulpkaarten ontbreken. Het lag in ieder geval in de Bergse binnenstad.
En tenslotte verkocht Pieter Jan Baptist Doggen op 22/12-1893 een huis met erf te Halsteren, sectie D nummer 940 aldaar (op de Noordgeest), aan Martinus voor vierhonderd gulden.

Perceel G324 was ten tijde van de vermelding een perceel waar niets aan veranderd was sinds de originele eerste kaarten uit 1832. Dat betekent dat ze op die eerste kaart terug te vinden is. Perceel G1597 komt voor op een hulpkaart uit 1848. Ze blijkt te verwijzen naar G323, een origineel perceelnummer. G323 lag naast G324, wat wel ongewijzigd bleef, en was dus een huisje aan de noordoostzijde van de Mosselstraat.

Perceel G1597 op een hulpkaart uit 1848. Afbeelding: collectie hulpkaarten Kadaster, via Heemkundekring ‘Land van Gastel’/Stichting Industrieel Erfgoed Bergen op Zoom.

De twee percelen op de originele kaart uit 1832. De Vischmarkt en Sint Antoniestraat zijn ook goed te herkennen. Aan het eind van de straat lag geen groot veld ofzo, da’s simpelweg een andere kaart (aldaar begon de vesting; laatste werd geslecht in de tijd dat Martien Franken handelde in de huizen).

De twee panden in de Mosselstraat zijn inmiddels (ik vermoed in de jaren ’90) afgebroken in het kader van stadsherstel in de Vijfde Wijk. Hier zijn ze te zien op een luchtfoto uit 1986. (Afbeelding: WBA Bergen op Zoom)

‘t Mosselstraatje gezien richting de Sint-Anthoniestraat. Rechtsachter de eerder omschreven nieuwbouw. (Foto door mijzelf, 27/8-2019)

Perceel G3454 brengt me op een kadasterhulpkaart uit 1883, waarop een rijtje huizen te zien is. De verwijzing is naar een kaart die niet lang daarvoor opgemaakt moet zijn: G3416. En inderdaad, de volgende kaart, uit 1881, laat het rijtje huizen zien in aanbouw. Het volgende perceelnummer is G3371. Da’s een kaart uit datzelfde jaar, die verwijst naar G3250, wat weer een kaart is uit 1880 waarop te zien is dat G2463 dan opgesplitst is in G3249 t/m G3253. G2463 komt voor op een kaart uit 1871, en die maakt veel duidelijk. Op die kaart is duidelijk te contour van de binnenstad te zien, met straten die aangelegd werden op de grond die vrijkwam door het slechten van de vesting. Dat maakt het waarschijnlijk lastig om de precieze locatie te bepalen. De kaart uit 1871 verwijst naar G2388. Nog een paar keer doorbladeren brengt me op een hulpkaart uit 1870, waar het zo’n beetje eindigt. Toch biedt het vergelijken van deze kaarten aanknopingspunten. Zo is te zien dat perceel 2463 een ‘vakje’ is, later een huizenblok dus, en dat vakje is te plaatsen aan de hand van de contouren van de stad en de oude vesting zoals ze op de hulpkaart uit 1871 getekend staan. En dan kom je uit op een blok tussen de Glymesstraat, Koepelstraat, Coehoornstraat en Belvédèrestraat, met huizen aan de noordkant, dus aan de Koepelstraat, of aan de oostzijde, dus aan de Coehoornstraat.

Het rijtje huizen (waar er rond die tijd op de lege plek nog twee gebouwd werden) op een hulpkaart uit 1881. Afbeelding: collectie hulpkaarten Kadaster, via Heemkundekring ‘Land van Gastel’/Stichting Industrieel Erfgoed Bergen op Zoom.

Op deze hulpkaart uit 1880 is het patroon wat gebruikt werd in de nieuwbouw op de plaats van de geslechte vesting te herkennen.. Afbeelding: collectie hulpkaarten Kadaster, via Heemkundekring ‘Land van Gastel’/Stichting Industrieel Erfgoed Bergen op Zoom.

..en op deze hulpkaart van tien jaar daarvoor nog beter. Hier is duidelijk een soort overgangsperiode te herkennen; grenzen van kadastersecties die nog de vorm van de vesting hebben en grote lege terreinen tussen die grenzen en de oude stad waarop in patronen gebouwd werd. Afbeelding: collectie hulpkaarten Kadaster, via Heemkundekring ‘Land van Gastel’/Stichting Industrieel Erfgoed Bergen op Zoom.

Het te herkennen huizenblok in het hedendaagse stratenplan. (Afbeelding: J.W. van Aalst/Wikimedia Commons)

Perceel G3025 komt voor op een hulpkaart uit 1876 waarop een blok opvallend gelijkaardige huisjes te zien is, doch ze lijkt daar los van te staan. Het verwijst naar perceelnummer G1489. Dat brengt mij bij een oudere hulpkaart met meer details. Deze komt uit 1842, en vermeld dat het perceel eigendom was van Walter Adrianus Roosen op dat moment, en dat er een gedeeltelijke afbraak plaatsvond. Het originele perceelnummer was 708. G708, zo blijkt uit de originele kaart uit 1832, was een vrij groot woonhuis aan de Goudenbloemstraat, op dat moment nog ‘den Armen Blok’ genoemd, naar het naastgelegen gasthuis. Het huis is geen monument, althans niet ten tijde van het opstellen van het Bergs Monumentenboek in 1995. Het huidige adres is Goudenbloemstraat 7. Perceel G3105 komt voor op een hulpkaart uit 1878, waarbij verwezen werd naar perceelnummer G3027. G3027 brengt mij op dezelfde hulpkaart uit 1877 als die van G3025. G3027 blijkt te verwijzen naar oorspronkelijk nummer G537.

Het perceel op een hulpkaart uit 1876. Het rijtje huizen was waarschijnlijk onderdeel van ‘t Erremenblok. Afbeelding: collectie hulpkaarten Kadaster, via Heemkundekring ‘Land van Gastel’/Stichting Industrieel Erfgoed Bergen op Zoom.

Hetzelfde perceel op de originele kaart uit 1832. Op deze uitsnede zijn goed de oude katholieke schuurkerk en de Waalse en Lutherse kerk te herkennen. (Afbeelding: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

Foto uit 1970 van Goudenbloemstraat 5 (pakhuis) en 7, gezien in de richting van de Pis’oek. (Afbeelding: Jan Weijts/WBA Bergen op Zoom)

Het huis heet ‘den Klijnen Notenboom’. (Foto door mijzelf, 27/8-2019)

Perceel G388 was ten tijde van de vermelding een perceel waar niets aan veranderd was sinds de originele eerste kaarten uit 1832. Dat betekent dat ze op die eerste kaart terug te vinden is. Het blijkt hier te gaan om het vrij grote pand op de hoek Vischmarkt/Wijngaardstraat/Klaverstraat, waar toevalligerwijs rond de tweede wereldoorlog weer mijn betovergrootvader Kees Linders (*Bergen op Zoom, 1870, ✞ aldaar, 1953, kwartierstaatnummer 18) woonde. G388 doet heden ten dage aan als een wat vervallen pand uit de jaren ’30, maar schijnt bedriegt: da’s enkel de gevel.

Op de oorspronkelijke hulpkaart uit 1832. Er is de loop van de tijd haast niets veranderd aan de grootte of vorm van het pand. (Afbeelding: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

Op deze foto de Vischmarkt richting het noorden, rond 1895. Het rood gearceerde pand is het hoekpand Klaverstraat. (Afbeelding: WBA Bergen op Zoom)

De huidige situatie. (Foto door mijzelf, 27/8-2019)

42 Godefridus Withagen. Geboren op 29 maart 1845 in de Fluwelenbroekstraat te Bergen op Zoom.^2245,990 Overleed op 10 juli 1907 in de Dubbelstraat te Bergen op Zoom.⁴⁹⁴ ^{Update: 24/12-2017}Geloof: Rooms-Katholiek. Hij was hovenier (1865, 1873, periode 1873-1880, 1875, 1880, 1883, 1886, 1890, periode 1900-1907, 1907). – Hij werd in 1865 vrijgesteld voor de nationale militie wegens broederdienst. Zijn uiterlijk werd opgenomen: 1,692m lang, een ovaal aangezicht, breed voorhoofd, blauwe ogen, gewone neus en mond, ronde kin en bruin haar/bruine wenkbrauwen.^{2245,494,1413,989}.^473,746,1460 ^{Update: 24/12-2017}

Adressen:^{494,1413,989,1569,2699,495,1460} ^{Update: 24/12-2017}

1873: Bergen op Zoom; Moeregrebstraat B76.
periode 21/4-1873-1880: Bergen op Zoom; Moeregrebstraat B76.
1875: Bergen op Zoom
periode 1880-1900: Bergen op Zoom; Dubbelstraat D175, Dubbelstraat D165b en Dubbelstraat 189.
periode 1900-1920: Bergen op Zoom; Dubbelstraat D189/50, verhuisd naar Glymesstraat M265, verhuisd naar Dubbelstraat 10. Het adres van overlijden van Godefridus heb ik hierop gebaseerd.
periode 1920-1927: Bergen op Zoom (Maria Withagen-Withagen); Dubbelstraat 10, later verhuisd naar Moeregrebstraat 56 (woning van schoonzoon Adrianus Franken). Zij was een apart gezinshoofd op dat adres met ook een aparte gezinskaart.

Hij trouwde met Maria Withagen op 21 april 1873 te Bergen op Zoom.⁹⁸⁹ ^{Update: 24/12-2017}

43 Maria Withagen. Geboren op 27 mei 1849 in de Moeregrebstraat te Bergen op Zoom.^{2366,989,1569,495} Overleed op 19 december 1927 in de Moeregrebstraat te Bergen op Zoom.^{2695,2699,495} ^{Update: 24/12-2017} Geloof: Rooms-Katholiek. Waarschijnlijk twee van haar kinderen vertrokken naar Amerika. – Zij werd geboren om twee uur ’s nachts, de aangevers waren Cornelis Nuijten, 31, hovenier en Johannes Reinier Jansen, 51, zonder beroep, beiden woonachtig te Bergen op Zoom. – Zij overleed om half drie ’s middags, de aangifte werd gedaan door Theodorus Antonius Alphonsus Stevens, 52, stalhouder en Petrus Panen, 48, voermansknecht, beiden woonachtig te Bergen op Zoom.^2366,2695 ^{Update: 24/12-2017}

Hun kinderen waren:^{Update: 18 oktober 2016}

Paulina Maria Withagen. *1873, zie nummer 21.
Cornelia Maria Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 8/5-1875, gehuwd: Bergen op Zoom, 20/5-1901 met Cornelis Bruijs (hovenier, won. BoZ, *Bergen op Zoom, rond 1873, zoon van Adrianus Bruijs en Johanna Schuurbiers.
Petrus Paulus Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 30/12-1876, overleden: Bergen op Zoom, 30/10-1910 (hovenier).
Adriana Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 24/9-1878, overleden: Bergen op Zoom, 7/4-1905.
Maria Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 12/6-1880, gehuwd: Bergen op Zoom, 24/8-1905 met Johannes Walterus Langenberg (koopman in groenten en fruit, tuinbouwarbeider, won. BoZ, *Bergen op Zoom, rond 1880, zoon van Johannes Langenberg en Johanna Hopmans). Zij woonden tussen 1914 en 1920 in Amerika; op 19 maart 1914 kwam Johannes Walterus aan op Ellis Island in New York, op 14 februari 1920 ging hij weer in Bergen op Zoom wonen.
Leonardus Marinus Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 21/11-1881, overleden: Bergen op Zoom, 29/8-1884.
Johannes Godefridus Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 14/11-1883, overleden: Bergen op Zoom, 22/2-1906 (hovenier).
Petronella Maria Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 19/12-1884, gehuwd: Bergen op Zoom, 9/12-1909 met Philippus Elzakkers (voermansknecht, won. BoZ, *Bergen op Zoom, rond 1884, zoon van Marinus Elzakkers en Catharina Maria Verdult. Overleden: Bergen op Zoom, 2/3-1931 (won. BoZ).
Walterus (Walter) Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 13/11-1886, gehuwd: Steenbergen, 15/2-1917 met: Anna Maria Buijzen (*gem. Steenbergen & Kruisland, 14/11-1887, dochter van Leendert (Leonard) Buysen en Laurina (Lorraine) Dekkers. Zij overleed in 1957 te Kakauna, Outagamie County, Wisconsin (VS). Overleden: Sherburne, Minnesota (VS), 27/9-1940.
Helena Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 14/6-1888. Overleden: Bergen op Zoom, 24/11-1909
Johanna Pieternella Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 11/7-1890, gehuwd: Bergen op Zoom, 15/5-1916 met: Martinus Adrianus Petrus Hazen (modelmaker, won. BoZ, *Bergen op Zoom, rond 1888, zoon van Petrus Hazen en Anna Adriana Janbroers. Overleden: Bergen op Zoom, 8/8-1919 (bidprentje)
Catharina Maria Withagen. Geboren: Bergen op Zoom, 29/6-1892, gehuwd: Bergen op Zoom, 14/1-1915 met: Johannes van Eekeren (smid, won. BoZ, *Bergen op Zoom, rond 1888, zoon van Franciscus van Eekeren en Maria Martha Holleman. Overleden: Bergen op Zoom, 8/8-1935 (won. BoZ)

In september 2019 schreef ik onderstaande over deze familie in een artikel over kadasterkaarten.

Dan is er nog het echtpaar Adrianus “Adriaan den Blauwe” Franken (*Bergen op Zoom, 1873, ✞ aldaar, 1951, kwartierstaatnummer 20) x Paulina Maria Withagen (*Bergen op Zoom, 1873, ✞ aldaar, 1942, kwartierstaatnummer 21). Ook zij waren hoveniers, en kwamen voor in akten samen met Paulina’s ouders, het echtpaar Withagen-Withagen: Godefridus Withagen (*Bergen op Zoom, 1845, ✞ aldaar, 1907, kwartierstaatnummer 42) x Maria Withagen (*Bergen op Zoom, 1849, ✞ aldaar, 1921, kwartierstaatnummer 43).
Op 27/8-1907 kwam notaris Van Gruting naar het ‘sterfhuis’ van Godefridus Withagen aan de Dubbelstraat, om op te tekenen wat de nalatenschap was. Hierbij waren aanwezig Godefridus’ weduwe Maria Withagen, waarbij vermeld werd dat zij moeder was van de minderjarige kinderen Walterus Withagen, Helena Withagen, Johanna Petronella Withagen en Catharina Maria Withagen, en zijn kinderen Petrus Paulus Withagen, hovenier en voogd over zijn minderjarige broer en zussen, Adrianus Franken, koopman, getrouwd met dochter Paulina Maria Withagen, Cornelis Bruijs, hovenier, getrouwd met dochter Cornelia Maria Withagen en dochter Petronella Maria Withagen, allen woonachtig te Bergen op Zoom. De inboedel werd als volgt vastgesteld.

Uit de stal:

twee koeien
graan en hooi
een paard
kar, tuig en landbouwgereedschap
tobben, korven en manden
tien gulden aan mest
twaalf kippen

En uit ‘t huis:

Een kastje met tafel, stoelen, lamp en spiegel
deken en kussen
aardewerk en huishoudelijk gerief
tafel en stoelen
klok, spiegel, ornamenten, vazen en een lamp
huishoudelijk gerief in een kast

In het voorhuis:

Een bank
Melktafel met melkgereedschap
Op zolder:
Lijnmeel (?)
Ledikanten met toebehoren
Twee kachels
Een ijswagen
Een renwiel
Manskleeden en vrouwekleeden
Een brandkast

Samen met de groenten en fruit op het veld was het geheel 1353 gulden en vijftig cent waard, zo werd ingeschat. Maar dan waren er nog de onroerende goederen. Godefridus bezat drie huizen, twee aan de Artilleriestraat en één aan de Dubbelstraat; in het laatste woonde hij waarschijnlijk zelf aangezien werd vermeld dat dat zijn sterfhuis was, en Dubbelstraat vermeld is in meerdere geboorteakten van zijn kinderen. De twee huizen aan de Artilleriestraat hadden kadasternummers G4405 en G4406 en waren samen een geschatte duizend gulden waard, het huis met tuin aan de Dubbelstraat had nummer G4407 en had een geschatte waarde van 2200 gulden. In 1909 en 1913 zou de hele familie nog een keer in een akte verschijnen i.v.m. een hypotheek op dit onroerend goed. Over de precieze locatie van deze percelen kon ik niets vinden m.b.t. ontbrekende hulpkaarten.
Godefridus was net als de eerder genoemde Martinus Petrus Franken een drukbezet hovenier. Naast wat transacties m.b.t. lapjes bouwgrond en hypotheken werd (ver)kocht hij ook deze huizen:

Op 19/2-1873 kocht hij in een akte bij notaris J.F. van Goch een huis met erf aan de Moeregrebstraat ‘nabij de Spuibrug’ van Johannes en Lucia Hagenaars. Laatste hadden toen geen beroep of ‘maatschappelijke betrekking’, mogelijk gingen zij met pensioen en verkochten ze hun huis. Het huis had kadasternummer G216. Godefridus’ moeder Cornelia Withagen-Steenbak en zijn schoonvader, bouwman Petrus Martinus Withagen, stonden borg voor de aankoop.
Op 22/5-1875 kocht Godefridus (nu vermeld als ‘Godefridus Petrus Pauluszoon Withagen’) weer een huis, ditmaal van Johannes van Rijen te Bergen op Zoom. De verkoop vond plaats in koffiehuis ‘de Korenbeurs’ met de Wouwse notaris W. van Gastel. De totale koop, voor een bedrag van 4320 gulden, bestond uit een huis met schuur, stallen, bakoven, wagenhuis, pakhuis, erf, moestuin en twee regenbakken, en werd samen gedaan met Petrus Hopmans, mogelijk de voorouder uit eerder in dit artikel. Het geheel omvatte het perceel met kadasternummer G165 en een deel van de percelen G166 en G167.
Op 4/10-1877 verkocht Godefridus het huis wat hij vier jaar eerder gekocht had weer door. Het gaat hier om het huis met erf aan de Moeregrebstraat, kadasternummer G216. De verkoop werd gedaan bij notaris Van Gastel aan Gerardus Jacob Noordhuizen voor 1500 gulden, die hem voorgeschoten werden door Petrus Michiel Koens te Bergen op Zoom, met een rente van 4% te voldoen per 4 oktober.
De ouders van Godefridus waren Pieter Paulus Withagen (*Bergen op Zoom, 1803, ✞ aldaar, 1870, kwartierstaatnummer 84) en Cornelia Steenbak (*Bergen op Zoom, 1803, ✞ aldaar, 1875, kwartierstaatnummer 85). Van hen weet ik dat hij geboren werd in de Fluwelenbroekstraat en zij in de Rijkebuurtstraat, en dat zij beiden overleden aan de Lindebaan. Op 22/12-1869 maakten beide echtelieden hun testament op bij Van Gastel, waarin ze alles aan mekaar nalieten; da’s meer iets procedureels. Mogelijk was P.P. Withagen ziek geworden, want hij zou een aantal maanden later komen te overlijden.

Perceel G216 was ten tijde van de vermelding een perceel waar niets aan veranderd was sinds de originele eerste kaarten uit 1832. Dat betekent dat ze op die eerste kaart terug te vinden is. Ook hier vinden we een mooi pand terug, wat ook anno 2019 niet herbouwd is o.i.d. Het lag aan de Moeregrebstraat, tegenover de open Grebbe, naast het ‘Steeleke’, waar Dubbelstraat, Moeregrebstraat, Kaai, Hoogeboomstraat en Spui samen kwamen. Het ligt naast het ‘Kerkje van Weijts’ en is niet vermeld in het Bergs Monumentenboek uit 1995.

Op de originele kadasterkaart uit 1832. Afbeelding: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Het huis heet ‘de Groote Heijdtbloem’. (Foto door mijzelf, 27/8-2019)

G165, G166 en G167 waren ten tijde van de vermelding percelen waar niets aan veranderd was sinds de originele eerste kaarten uit 1832. Dat betekent dat ze op die eerste kaart terug te vinden zijn. En op die eerste kaart blijkt het te gaan om twee panden aan de Dubbelstraat, ter hoogte van het Molenpad in de buurt van café de Mortier. De tuin was inderdaad vrij groot en zal toentertijd tot aan de Artilleriestraat gelopen hebben. Op de oorspronkelijke kaart is de Blokstal waar nu het Facilitair Bedrijf in zit te herkennen als G204.

Op de originele kadasterkaart uit 1832. Afbeelding: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

44 Josephus Hubertus Kerbusch. Geboren op 10 november 1846 te Roermond (Noord-Limburg).^494,1569 Overleed op 22 september 1907 aan de Lindebaan te Bergen op Zoom, hij werd zestig.^2378,494 ^{Update: 24/12-2017} Hij was korporaal bij de infanterie (1872, 1875, 1879, 1881, 1884, 1890), korporaal (1877), stafmuzikant (1876), gepensioneerd millitair (1892, periode 1892-1900, periode 1900-1907). – Hij kreeg in 1867 een onechte dochter bij Maria Borrie, die hij erkende bij zijn huwelijk met haar in 1871. Hij overleed om twaalf uur ’s middags, de aangifte werd gedaan door Petrus Antonius Kerbusch, 35, arbeider, zoon en door Adrianus Richard König, 56, kleermaker, zwager, beiden woonachtig te Bergen op Zoom.^{2378,494,1768,1569,688,2792,2793,2794,2423,2406,2795,2417} ^{Update: 24/12-2017}Hij was waarschijnlijk Rooms-Katholiek van doop, maar werd later protestants, aangesloten bij de Nederlands-Hervormde kerk. Hij trouwde na het vroege overlijden van Maria Kerbusch-Borrie met de eveneens protestantse Philippina König uit Bergen op Zoom (1853-1940), op 15 mei 1877 te Bergen op Zoom. Mijn overgrootmoeder Philippina Maria Franken-Kerbusch werd naar haar vernoemd.¹⁵⁶⁹Ook bekend als/Schrijfwijze ook: Jozephus Hubertus.

Adressen:^{834,989,494,1569,688,2792,2793,2794,2423,2406,2795,2417,2789} ^{Update: 24/12-2017}

1860 (Maria): Bergen op Zoom; Zuidzijde Haven wijk C nummer 79.
1872: Bergen op Zoom; Goudenbloemstraat wijk E nummer 206. Wijk E nummers 204 tot 206a was volgens ’t wijkregister over 1860-1880 een gebouw voor gehuwde militairen.
1875: Bergen op Zoom; Goudenbloemstraat wijk E nummer 206 (gebouw voor gehuwde militairen).
1876: Bergen op Zoom; Goudenbloemstraat wijk E nummer 206 (gebouw voor gehuwde militairen).
1879: Bergen op Zoom; Goudenbloemstraat wijk E nummer 206 (gebouw voor gehuwde militairen).
1881: Bergen op Zoom; Goudenbloemstraat wijk E nummer 206 (gebouw voor gehuwde militairen).
1884: Bergen op Zoom; Goudenbloemstraat wijk E nummer 206 (gebouw voor gehuwde militairen).
1890: Bergen op Zoom; Goudenbloemstraat wijk E nummer 234.
vóór 4 juni 1892: Bergen op Zoom; ingeschreven in ’t register militaire bevolking.
periode 4 juni 1892-1900: Bergen op Zoom; Lindebaan wijk I nummer 135.
24/8-1892: Bergen op Zoom; Lindebaan wijk I nummer 135.
periode 1900-1920: Bergen op Zoom; Lindebaan I135, Lindebaan I134 hernummerd naar Lindebaan 30, verhuisd naar Koepelstraat 8, verhuisd naar Lindebaan 23. Het gezin bestond in deze periode uit Josephus Hubertus Kerbusch (*Roermond, 1846), gepensioneerd militair, Philippina König (*Bergen op Zoom, 1853), Adrianus Richard Kerbusch (*Bergen op Zoom, 1890), zoon, getrouwd in 1912, Petrus Antonius Kerbusch (*Bergen op Zoom, 1872), zoon, getrouwd in 1901, Anna Elisabeth Kerbusch (*Bergen op Zoom, 1879), dochter, tussentijds vertrokken maar opnieuw ingekomen in dit gezin in 1907, in dat jaar weer vertrokken naar Teteringen, ingekomen uit Rijswijk in 1909 en een paar maanden later weer naar Rijswijk vertrokken, Adriana Elisabeth Kerbusch (*Bergen op Zoom, 1884), dochter, vertrokken naar Breda in 1902, Geertruida Hubertina Kerbusch (*Bergen op Zoom, 1887), dochter, vertrokken naar Heemstede in 1914, tussentijds teruggekomen, vertrokken naar Nijmegen in 1919, Eduard Hubertus Kerbusch (*Bergen op Zoom, 1892), zoon, getrouwd in 1912, Franciscus Jacobus Kerbusch (*Bergen op Zoom, 1895), leerling-machinist, zoon, Eduardus Josephus Kerbusch (*Bergen op Zoom, 1898), zoon van Anna Elisabeth Kerbusch, Guillaume Kerbusch (*Brussel, 1875), neef, ingekomen uit Sint-Gilles in 1902, vertrokken naar Brussel in 1903, Engelbertus Philippus Josephus Kerbusch (*Bergen op Zoom, 1909), zoon van Geertruida Hubertina Kerbusch en Eduardus Josephus van Kempen (*Bergen op Zoom, 1898), kleinzoon, overleden in 1919. Alle gezinsleden waren hervormd, behalve hoofd Josephus Hubertus Kerbusch en neef Guillaume Kerbusch.

Hij trouwde met Maria Borrie op 15 mei 1871 te Bergen op Zoom. ^{Update: 24/12-2017}

45 Maria Borrie. Geboren op 16 september 1840 aan de Zuidzijde Haven te Bergen op Zoom.^989,2362 Overleed op 31 juli 1876 aan de Goudenbloemstraat te Bergen op Zoom; zij werd 35.^1113,2249 ^{Update: 24/12-2017} Geloof: Nederlands Hervormd.⁹⁸⁹ Zij was dienstbode (1867). – Zij werd om negen uur ’s morgens geboren, de aangifte werd gedaan door vader Leendert Borrie, 29, verver en glazenmaker, woonachtig te Bergen op Zoom met als getuigen Jan Touw, 51, schipper en Reinier Schot, 45, schippersknecht, beiden woonachtig te Bergen op Zoom. – Zij overleed om vier uur ’s middags, de aangifte werd gedaan door Leendert Borrie, 67, huisschilder, vader en door Jean François Borrie, 72, schoenmaker, oom, beiden woonachtig in Bergen op Zoom.^2249,2362 ^{Update: 24/12-2017}

Enkele hooggeplaatsten binnen het in Bergen beroemde 3e regiment infanterie, gefotografeerd in 1908, één jaar na het overlijden van Jozephus Kerbusch, die korporaal en stafmuzikant was in het regiment. (Afbeelding: RHC ‘t Markiezenhof, fotoalbum 2a)

Kinderen uit zijn eerste huwelijk:^{Update: 18 oktober 2016}

Maria Borrie Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 29/8-1867, overleden: Bergen op Zoom, 11/12-1947.
Petrus Antonius Kerbusch. *1872, zie nummer 22.
Josina Agatha Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 16/3-1876, gehuwd met: Nicolaas Johannes Gerardus Hijmering (won. Rotterdam in 1899, stationsassistent bij de staatsspoorwegen, *Middelburg, rond 1874, zoon van Gerardus Hijmering en Adriana Wilhelmina Visser). Overleden: 2/12-1953.
Dirk Hendrikus Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 3/3-1875. Overleden: Bergen op Zoom, 13/6-1875.

Kinderen uit zijn tweede huwelijk:^{Update: 18 oktober 2016}

Geertruida Hendrika Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 22/12-1877. Overleden: Bergen op Zoom, 17/11-1878.
Anna Elisabeth Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 16/9-1879, getrouwd te Bergen op Zoom, 29/11-1909 met Daniël Johannes Cornelis van Kempen (arbeider, won. BoZ, *Bergen op Zoom, rond 1882, zoon van Albertus van Kempen en Catharina Theresia Touw. Overleden te Bergen op Zoom, 10/12-1949.
Geertruida Hubertina Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 22/11-1881. Overleden te Bergen op Zoom, 9/4-1886.
Adriana Elisabeth Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 7/3-1884, getrouwd te Bergen op Zoom, 6/12-1909 met: Simon Hendrik Rijlaarsdam (werkman, won. Rijswijk, *Rijswijk, rond 1881, zoon van Jan Rijlaarsdam en Maria Johanna Visbach. Overleden te Leiden, 6/1-1913
Geertruida Hubertina Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 1/9-1887, getrouwd Nijmegen, 23/6-1921 (dienstbode, met: Rudolf Johannes (Roel) Kersten, rijwielhersteller, *Nijmegen, 3/8-1895, zoon van Johannes Kersten en Wilhelmina Maria van Dijk.) Overleden: Nijmegen, 29/1-1953 of Nijmegen, 5/2-1961. Zoon Engelbertus Philippus Josefus Kersten (*BoZ, 19/9-1909) werd gewettigd bij hun huwelijk.
Adrianus Richard (Janus) Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 26/1-1890, getrouwd te Bergen op Zoom, 9/12-1912 (arbeider) met: Maria Johanna Jacobs (dienstbode, won. Wouw, *Wouw, rond 1893, dochter van Kornelis Jacobs en Hendrika Maria Musters).
Eduard Hubertus Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 23/8-1892, getrouwd: Bergen op Zoom, 7/10-1912 (zandvormer) met Cornelia Agatha Bergs (won. BoZ, *Bergen op Zoom, 29/6-1892 overleden aldaar, 14/6-1955, dochter van Martinus Bergs en Pieternella Cornelia van den Berg). Overleden: Bergen op Zoom, 16/2-1974.
Franciscus Jacobus Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 6/4-1895. Getrouwd te Bergen op Zoom, 9/4-1923 (leerling-machinist), met Areke Laenen (won. Bergen op Zoom) *Rotterdam, 23/2-1896, overleden aldaar, 30/11-1986, dochter van Josephus Adrianus Laenen en Cornelia van der Wal. Overleden: Rotterdam, 4/9-1963
Frederika Johanna Kerbusch. Geboren: Bergen op Zoom, 9/2-1898. Overleden: Bergen op Zoom, 31/10-1899

46 & K109 Leonardus Knoet. Geboren op 6 juni 1848 te Bergen op Zoom.^{1134,495,1430,2255} Overleed op 15 mei 1926 in de Roskamstraat te Bergen op Zoom.⁴⁹⁵ ^{Update: 24/12-2017} Geloof: Rooms-Katholiek. Hij was boekdrukker (1876, 1879), arbeider (1884, 1885, 1888, 1892, 1905, 1920) en werkman (1905). – Werd met lotnummer 73 ‘uit hoofde van act. 47,7 der militiewet’ van dienst vrijgesteld (update 17/12-2014: hij werd vrijgesteld omdat hij al vrijwillig diende, in het 3e infanterieregiment 55149 (1868). – Voornaam verwijst, waarschijnlijk indirect, naar overgrootvader Leonardus Moelaert te Sluis. – Hij woonde in de periode 6 november 1876-1880 te Bergen op Zoom op Lindebaan M22 met zijn familie.^{1134,495,1430,2267,989,2406,1580,1586,2408,2417} ^{Update: 24/12-2017}

Adressen:^{2406,1580,2417,2423} ^{Update: 24/12-2017}

1879, 1881: Bergen op Zoom; Lindebaan M21
1884: Bergen op Zoom; Provooststraat J68/68
1888: Bergen op Zoom; Scholiersberg [wijknummer] 147
1892: Bergen op Zoom; Scholiersberg E157
1900: Bergen op Zoom; Roskamstraat J69
periode 1920-1926: Bergen op Zoom; Roskamstraat [wijknummer] 69/12

Hij trouwde met Petronella Luijten op 6 november 1876 te Bergen op Zoom.

47 Petronella Luijten. Geboren op 19 november 1847 te Oud-Gastel (West-Brabant).^853,1134 Gedoopt in 1847 te Oud-Gastel (West-Brabant). overleed op 10 november 1924 te Bergen op Zoom; zij werd 76. Begraven in 1924 te Bergen op Zoom. Geloof: Rooms-Katholiek. Ze woonde in Roosendaal (West-Brabant), in vanaf 6 mei 1868, waar zij waarschijnlijk werkte als dienstbode.⁸⁵³

48 & LW18 Petrus Johannes (Jan) Linders. Geboren op 11 november 1824 te Woensdrecht (West-Brabant), waarschijnlijk in de Bossestraat aldaar.^{1270,2077,2078} Overleed op 5 januari 1908 te Hoogerheide (West-Brabant); hij werd 83.¹²⁷⁰ ^{Update: 24/12-2017}Geloof: rooms-katholiek. Hij was arbeider (1880, 1900) en dienstplichtig militair. – (Afwisselend) inwonend in de periode 1880-1900: stiefdochter Maria Christina Koolen, schoonmoeder Anna Volkaart, ene Adriana van Schaik, Petrus Johannes Verbaarendse, Gerardus Laurentius Rommers, en Petrus Johannes Bogers. Woonde de laatste jaren van zijn leven in bij schoonzoon Adrianus Johannes Krijntjes. – Hij was 166,0 lang bij de inschrijving voor de militie. – Op 8/10-1891 verkochten Franciscus de Rooij en Petrus Touw, beiden uit Bergen op Zoom bij notaris W. van Gastel te Wouw een huis met erf en tuin in de gemeente Woensdrecht aan Petrus Johannes Linders te Woensdrecht. De totale waarde was 290 gulden, de kadasternummers waren sectie B nummer 1056 en sectie B nummer 1057. Vermeld werd ook: “verschuldigd gebleven à 5% per 8 oktober. De kadastersectie B omvatte o.a. ’t Zandfort bij Hoogerheide op de kadasterkaarten van de periode 1811-1832. Als deze sectie in 1891 hetzelfde was komt dat overeen met ’t adres van Johanna Jellema in 1903.^{835,1270,2077,2720} ^{Update: 24/12-2017}

Adressen:^{835,1270,989,990,1270,1277} ^{Update: 24/12-2017}

1850: Bergen op Zoom; Klaverstraat wijk E nummer 137 (Johanna).
periode 1860-1865: Bergen op Zoom; Hoogstraat wijk I nummer 200, Schoolstraat wijk H nummer 79 (Johanna).
vanaf 2/5-1865: Antwerpen, Sint-Paulstraat nummer 1-45 (Johanna).
22/2-1873: gemeente Woensdrecht; wijk B Hoogerheide nummer 113.
7/3-1875: gemeente Woensdrecht; wijk B Hoogerheide nummer 219.
24/3-1878: gemeente Woensdrecht; wijk B Hoogerheide nummer 222.
periode 1880-1900: Hoogerheide; Zandfort, gemeente Woensdrecht wijk B nummer 255, B nummer 280 en B nummer 295.
1900: gemeente Woensdrecht; wijk B Hoogerheide, nummer 295.
periode 1900-5/10-1906: Hoogerheide; gemeente Woensdrecht wijk B nummer 257.

Jan Linders was, net als zijn vader, grootvader, en later zijn zoon, behoorlijk op leeftijd tijdens zijn huwelijk en z’n vaderschap. Hij trouwde op bijna 40-jarige leeftijd; zijn zoon Piet werd geboren toen Jan Linders 54 jaar oud was. Hijzelf werd naar ik vermoed op ‘t dorp Woensdrecht zelf geboren, maar woonde het grootste deel van zijn leven (met zijn gezin) te Hoogerheide: in 1873 op B113, in 1875 op B219 en in 1878 op B222. In tussen 1880 en 5 oktober 1906 woonde hij op ‘t Zandfort, een buurtschap ten noorden van Hoogerheide. De huisnummers waren B255/280/295. Tussen 1880 en 1900 woonden er verschillende mensen in: naast familie (zijn stiefdochter Maria Christina Koolen en schoonmoeder Anna Jellema-Volkaart) ook Petrus Johannes Verbaarendse, Gerardus Laurentius Rommers en Petrus Johannes Bogers. Zij waren mogelijk in dienst van Jan Linders, maar ‘t is waarschijnlijker dat hij woonruimte verhuurde. In oktober 1906, zijn vrouw was toen al ruim drie jaar overleden, ging hij inwonen bij zijn schoonzoon Adrianus Johannes Krijntjes, die gehuwd was met dochter Anna Cornelia Linders. Zij woonden op nummer B257 te Hoogerheide, waar Jan in 1908 overleed.^835,1270

Hij trouwde met Johanna Jellema op 13 oktober 1864 te Bergen op Zoom.

49 Johanna Jellema. Geboren op 17 juni 1837 te Bergen op Zoom.^{990,835,1277,1410} Overleed op 19 april 1903 op ’t Zandfort te Hoogerheide (West-Brabant), zij werd 65.¹²⁷⁰ Geloof: rooms-katholiek. ^{Update: 24/12-2017} Zij was bediende te Antwerpen (1865) en arbeidster (1880). – Zij werd geboren om zeven uur ’s morgens; de aangifte werd gedaan door Maria Cornelia Hergelt, 37, stadsvroedvrouw, woonachtig te Bergen op Zoom, met als getuigen Philppus Bechtholt, veertig, schoenmaker en Willem Georg Frederick Wortman, 42, zonder beroep, beiden woonachtig te Bergen op Zoom. – Toen Johanna werd geboren in 1837 had haar vader Jelle reeds drie onwettige kinderen bij Theodora Gerarda Hermans, waarvan één in hetzelfde jaar geboren was (1837) te Groningen. Johanna werd pas erkend in 1852, toen Jelle’s eerste vrouw overleden was en hij trouwde met Johanna’s moeder.^{835,1277,1410} ^{Update: 24/12-2017}Ook bekend als/Schrijfwijze ook: Jeanne – Volkaart, Volkhart, Jelderda.

Zij woonde in haar jeugd in de Klaverstraat te Bergen op Zoom, op nummer E137 (1850). Johanna trad voor ‘t eerst in het huwelijk op 20 april 1860 te Bergen op Zoom, met Jan Frederik Koole uit Rotterdam (opmerkelijk: hij was 47, zij nog maar 22). Hij was een zoon van Willem Koole (1778-1813), en Maria Bekker (1784-1821), beiden Rotterdammers. Jan Frederik kwam een paar dagen voor hun huwelijk in uit Venlo (16 april 1860), en werd toen vermeld als arbeider. Het echtpaar woonde eerst in de Hoogstraat op I200, later in de Schoolstraat op H79. Dat laatste adres is niet onbekend: daar woonden haar ouders in 1860. Het echtpaar kreeg twee kinderen: Maria Christina Koole, geboren te Bergen op Zoom op 10 maart 1861, en Willem Frederik Koole, ook in Berrege geboren op 9 november 1862. Jan Frederik overleed op 6 april 1863, op 50-jarige leeftijd.

Op 2 mei 1865 vertrok Johanna, volgens het Bergs bevolkingsregister mét haar twee kinderen, naar Antwerpen. Daar was ze als ‘servante’ (oftewel bediende, ik denk dienstbode) actief, en woonde op nummer 45 (sectie 1) aan de Sint-Paulusstraat, in het beruchte Schipperskwartier. De tijdlijn lijkt hier niet helemaal te kloppen: zij was reeds in 1864 gehuwd met Jan Linders, en dat zij alleen (ik heb niets gevonden dat erop wijst dat Jan Linders te Antwerpen woonde) met haar kinderen naar Antwerpen vertrok terwijl zij gehuwd was, is gezien de tijdsgeest hoogst ongebruikelijk. In ieder geval werd op 19 november 1866 nog in ‘t Bergse bevolkingsregister melding gemaakt van een vertrek naar de gemeente Woensdrecht. Volgens ‘t Antwerpse vreemdelingendossier woonde bij haar binnenkomst in België in mei 1865 haar vader Jelle Jellema aldaar, wat mogelijk ook verband houdt met hoe ze Jan Linders ontmoette. Vanaf 1866 woonde met haar twee stiefkinderen en haar kinderen met Jan Linders te Hoogerheide, tot haar overlijden in 1903. ^{990,835,1270, 1277, 989}

De inschrijving van de familie Koole-Jellema in ‘t Bergs bevolkingsregister 1860-1880. Let ook op hoe naast de eerste plaats van vertrek er ook ‘t vertrek naar Woensdrecht op 19 november 1866 is bijgeschreven. Blijkbaar woonde ze tussen haar terugkomst uit Antwerpen (onbekend wanneer precies) en die dag nog te Bergen op Zoom. (Afbeelding: RHC ‘t Markiezenhof)

Een uitsnede uit ‘t vreemdelingendossier van Johanna, 1865. Zij kreeg het “vreemdelingennummer” 21592. Ik heb geen idee wat men als voornaam van vader Jelle heeft opgeschreven. Er lijkt “hier” of “heer” te staan; zover ik weet is er geen franstalige variant op zijn voornaam. (Afbeelding: Vreemdelingendossiers douane Antwerpen 1840-1877/bron 1277)

De Sint-Paulusstraat of “Rue Saint Paul” te Antwerpen rond ‘t huidige huisnummer 45. Het is niet zeker of dat nummer in 1865 hetzelfde pand betrof, maar de huizen zien eruit als panden waar vroeger families met een dienstbode woonden. (Afbeelding: Bing Maps)

De bovenste regels van de inschrijving van de familie Linders-Jellema in ‘t bevolkingsregister van Woensdrecht over 1880-1900. Overigens werd in ‘n andere inschrijving Johanna’s achternaam doorgestreept en vervangen door “Jelderda”; waarom is mij niet bekend. (Afbeelding: RHC ‘t Markiezenhof)

50 Johannes (Jan) Huijps (ook Jean – Huyps, Huips). Geboren op 29 juli 1849 (om 19u⁷⁷⁷) te Roosendaal-Haïnk (West-Brabant).^{777,1159,835,1272,1278} Jan overleed op 22 juli 1901 te Hoogerheide (West-Brabant); hij werd 51 jaar oud.¹²⁷¹ Geloof: Rooms-Katholiek.

Jan Huijps werd in 1849 geboren op ‘t buurtschap Haïnk ten zuidwesten van Roosendaal (op nummer I27a¹¹⁵⁹), uit een familie van landbouwers en herbergiers. Hij schreef zich in 1868 in voor militaire dienst te Wouw, en werd ingeloot met lotnummer 7. Hij diende van 12 mei 1869 tot 11 mei 1874.¹²⁷⁸ Daarna huwde hij met Adriana Matteuwsen. Zij overleed al vroeg, op 1 juni 1877 te Woensdrecht.¹²⁷⁸ Jan kwam waarschijnlijk bij zijn eerste huwelijk naar Hoogerheide; zijn zuster Elisabeth volgde hem in 1878, toen zij trouwde met Adriaan de Dooij. Jan was arbeider (1880)⁴⁴⁵, en woonde met zijn gezin te Hoogerheide op nummers B68/74/7 in de periode 1880-1892.

Op 19 november 1892 vertrok hij op 43-jarige leeftijd, alleen, naar Antwerpen, op zoek naar betere middelen van bestaan. Hoewel ‘t bevolkingsregister een vertrek naar de stad Antwerpen vermeld, ging hij waarschijnlijk naar Zwijndrecht op de linkeroever van de Schelde. Pas op 20 december 1893 kwam hij officieel België binnen, er werd toen door de vreemdelingendienst van ‘t Stad een dossier aangemaakt (bron 1272) waarbij Jan het nummer 79014 toebedeeld kreeg. Dat dossier was aanmerkelijk groter dan dat van Johanna Jellema (zie hierboven).

Een uitsnede van de inschrijving van de familie Huijps-van der Poel in ‘t Woensdrechtse bevolkingsregister over 1880-1900. De bovenste regel betreft Jan Huijps, de tweede zijn echtgenote. (Afbeelding: RHC ‘t Markiezenhof)

Een soort bewijs van toelating tot België, vreemd genoeg verstrekt in 1899. De tekst luidt letterlijk: “Ik heb de eer u mede te delen dat de voornoemde Jean Huyps, geboren te Roosendaal (Nederland) op 29 juli 1849, havenarbeider, die een onderzoek heeft doorstaan op 23 januari 1894 in de zevende sectie, is teruggekeerd naar deze stad, en momenteel verblijft in de zevende sectie, op nummer 46 aan de Bredastraat, sinds 10 mei jongstleden. De vreemdeling verbleef hiervoor te Zwijndrecht (Oost-Vlaanderen).” Zwijndrecht hoort pas sinds 1923 bij de provincie Antwerpen. (Afbeelding: Vreemdelingendossiers douane Antwerpen 1893-1894/bron 1272)

In 1894 moest Jan behandeld worden in het ziekenhuis Stuivenberg. Dat had nogal wat voeten in de aarde, aangezien het een vreemdeling betrof. Bij het dossier werd o.a. een uittreksel van de burgerlijke stand gevoegd (zie hieronder). Dat uittreksel bestond uit twaalf punten, en bevatte bijzonder veel informatie: o.a. dat zijn familie te Hoogerheide woonde. Er werd dus een plaatsaanduiding gegeven i.p.v. een gemeenteaanduiding. Opvallend is dat Hoogerheide ook als huwelijksplaats werd genoteerd: aangezien het gemeentehuis van Woensdrecht nog tot eind 20e eeuw in ‘t dorp Woensdrecht stond is men blijkbaar uitgegaan van ‘t kerkelijk huwelijk. Zijn zes kinderen werd genoteerd, zonder voornaam maar met leeftijd, en dat zij geboren waren en met moeders verbleven in Hoogerheide. Tevens opmerkelijk is zijn beroep: dat is hier “journalier” oftewel dagloner, en in bovenstaande akte havenarbeider. En dat terwijl de aktes allebei op 23 januari 1894 zijn opgesteld en door dezelfde functionaris zijn ondertekend (zie de handtekeningen). De enige oorzaak die ik mij kan bedenken is dat onderstaande akte vooraf is ingevuld door de dienst burgelijke stand, en daar een ander beroep bekend was uit een eerdere periode. Als we verder doorlezen naar onderen staat daar nog dat zijn bewijs van militaire dienst is bijgevoegd; “délivré à Bergen-op-Zoom le 11 Mai 1874.”

(Afbeelding: Vreemdelingendossiers douane Antwerpen 1893-1894/bron 1272)

Een andere grote haven in de regio, zij ‘t iets verder weg, was Rotterdam. Een derde akte over hem, wat een interne akte van het ziekenhuis Stuivenberg (gesticht in 1884 als “gasthuis voor de armen”) lijkt te zijn, vermeld niet Zwijndrecht maar Rotterdam als Jans vorige woonplaats. Ook kijkende naar zijn adres is ‘t goed aan te nemen dat Jan daadwerkelijk havenarbeider was. Antwerpen en haar haven waren voor ‘t eerst sinds de tachtigjarige oorlog ‘booming’, en Jan was zeker niet de enige immigrant. De Bredastraat ligt letterlijk ín de oude haven, ingeklemd tussen het Asiadok en het Lobroekdok. Het is een brede straat, half huizen, half industrie. Waarom Jan behandeld werd in het Stuivenbergziekenhuis is niet duidelijk, er bestaat vast ook geen medisch dossier meer. Hij overleed in ieder geval zes jaar later in 1901, te Hoogerheide, 51 jaar oud. In de overlijdensakte werd vermeld dat hij nog altijd woonde te Antwerpen, maar daar is geen extract van zijn overlijden te vinden.

De Bredastraat in Antwerpen ter hoogte van de huidige IJzerlaan, wat toen nog ‘t Kempisch Kanaal was. Het hoekpand was en is brasserie Bonten Os, schijnbaar een beroemde afspanning in de buurt waar Jan Huijps woonde. (Afbeelding: L. de Groof/Verzamelplaats Antwerpse geschiedenis)

Het Stuivenberggasthuis op een ansichtkaart van rond 1900. (Afbeelding: Focus1965/Skyscrapercity)

(Afbeelding: Overlijdensakten Woensdrecht 1901/Genver)

Hij trouwde met Johanna Catharina van der Poel op 18 september 1877 te Hoogerheide (West-Brabant).¹²⁷²

51 Johanna Catharina van der Poel. Geboren in 2 oktober 1843 (om 4u ‘s morgens¹²⁷⁸) te Ossendrecht (West-Brabant).^{1268,1270,1273} Overleed op 22 september 1932 te Woensdrecht (West-Brabant). Geloof: rooms-katholiek. Zij was arbeidster in 1880.⁴⁴⁵

Johanna werd waarschijnlijk geboren op ‘t Moleneind te Ossendrecht, waar ze in 1850 (zeven jaar oud) woonde. Ze woonde, ik denk vanaf haar huwelijk, te Hoogerheide, op B68/74/7 tussen 1880 en 1900, vanaf 1892 alleen met haar kinderen. In de periode 1900-1906 woonde ze op B7/308/104. Waar in 1910 schoonzoon Jacobus Cornelis Dierckx (gehuwd met dochter Mathilde) bij haar in kwam wonen op B40/D92, ging zij in 1914 bij hem inwonen (B162). Dat deed ze vanaf tot 1919, daarna ging zij op B167 inwonen, in dat huis woonde zij vanaf 21 september 1920 alleen. In de periode 1920-1932 woonde ze nog steeds alleen, ditmaal te Woensdrecht op A157. ^{1268,835,1270,1272,1273}

Op deze foto postduivenvereniging ‘de Luchtklievers’ tijdens hun 25-jarig jubileum in café Boulevard te Hoogerheide, zo te zien ergens in de jaren ’20 of ’30. Op de bovenste rij links staat P. Huyps, wat gezien zijn gelaatstrekken goed een broer van mijn betovergrootmoeder Elisabeth Linders-Huijps zou kunnen zijn. Er waren twee leden van de familie Huyps die naar Hoogerheide/Woensdrecht vertrokken, Jan Huyps (nr. 50), en zijn zuster Elisabeth Huijps, die zou huwen met Adriaan de Dooij (1836-1918). Op de foto staan verder v.l.n.r. en van boven naar onder: F. van Ostaay, C. Hussaarts, P. Huyps, De Weert, Adriaan de Vos, Jan Overbeke, Door Moors, H. Koolen, Van Ginneken, Fons van Zundert, Piet Overbeke, Adriaan Suykerbuyk, A. Borremans, Leon Snepvangers, Frie Moors en uitbater van café De Boulevard Alfons Michielsen. (Afbeelding: Hoogerheide en Woensdrecht Toen en Nu, M. Moors, 1995, pagina 29)

Eind 19e eeuw was het al lang niet meer zo dat ‘t kerkelijk leven van Hoogerheide zich op het dorp Woensdrecht afspeelde. De huidige imposante katholieke kerk dateert van 1890, op diezelfde plaats stond er daarvoor al een kerk, met een heel klein torentje. In die voorganger huwde Jan met Johanna in 1877. Let ook op die prachtige schuur met rieten dak ervoor. (Afbeelding: Hoogerheide en Woensdrecht Toen en Nu, M. Moors, 1995, pagina 6)

Hun kinderen waren:^{Update: 18 oktober 2016}

levenloze zoon Huyps. Geboren: gem. Woensdrecht, 13/1-1879, overleden: gem. Woensdrecht, 13/1-1879.
Sophia Catharina Huyps. Geboren: gem. Woensdrecht, 25/1-1880, gehuwd: gem. Woensdrecht, 17/4-1901, met Willem Musters (seizoensarbeider), foto. (*gem. Woensdrecht, 25/10-1879, ovl. Tilburg, 1/11-1959, zoon van: Piet Musters en Adriana van Wezel. Overleden: Tilburg, 1931.
Elisabeth Huijps. *1881, zie nummer 25.
Mathilda Helena Huijps. Geboren: gem. Woensdrecht, 23/2-1883, getrouwd Woensdrecht, 29/1-1909 met: Jacobus Cornelis Dierikx (*Ossendrecht, 25/5-1886, zoon van Franciscus Dierikx en Maria Catharina de Laat).
Alphonsus Huijps. Geboren: gem. Woensdrecht, 27/1-1886, getrouwd: Woensdrecht, 24/11-1909 met Angelina Schuurbiers (*gem. Woensdrecht, 28/6-1888, dochter van Mathijs Schuurbiers en Petronella Smits). Overleden: Woensdrecht, 23/2-1968 Zij woonden rond 1913 in Hesselte, gemeente Emsbüren, (Nedersaksen, Duitsland).
Petrus Huijps. Geboren: gem. Woensdrecht, 19/8-1888. Overleden: gem. Woensdrecht, 5/9-1889.

52 Johannis (Wannes of Jan) van Dijke. Geboren op 11 april 1864 te Poortvliet-Paasdijkstraat (Zeeland).^837,970 Gedoopt in 1864 te Poortvliet (Zeeland). overleed in 1957 te Ossendrecht (West-Brabant). Geloof: Nederlands Hervormd/Rooms-Katholiek.

Wannes van Dijke werd in 1864 geboren in de Paasdijkstraat te Poortvliet (op het Zeeuwse eiland Tholen, tussen Scherpenisse, Sint Philipsland, Tholen en de Oosterschelde. Zijn vader Marinis (nr. 104) overleed vroeg, in 1882 toen Wannes achttien jaar oud was. Hij hoefde, zo bleek uit een extract in de huwelijksbijlagen van 1890, niet in millitaire dienst omdat hij de enige wettige zoon van de familie was (en zijn vader overleed in 1882), en dus voor brood op de plank moest zorgen. Zijn vader was toen reeds overleden. In 1887 hertrouwde zijn moeder Anna Van Dijke-Anthonisse (105) met de dertien jaar jongere weduwnaar Johannes Wagenaar, een protestantse Ossendrechtenaar. Jan was toen 23, en kwam waarschijnlijk met zijn moeder mee naar Ossendrecht, waar hij in september 1888 een onechte zoon kreeg bij Kaatje Musters: Toon van Dijke. Kaatje was katholiek, en in 1890 vond het gemengde huwelijk plaats te Ossendrecht, de kinderen werden katholiek, maar Wannes bleef zijn hele leven (in z’n eentje) naar de hervormde kerk gaan. Mogelijk huwden zij pas in 1890 omdat Kaatje toen 23 werd, volgens mij de meerderjarigheidsgrens toentertijd. Hij was dienstknecht, en het echtpaar woonde in Ossendrecht in Wijk L78 (1918) en op de Huybergschebaan M33 (1918-1938). In 1914 werd het gezin Van Dijke-Musters op de foto gezet, met de zonen in legeruniform, in het kader van de Nederlandse mobilisatie voor de eerste wereldoorlog. In 1955 woonden zij op de Onze Lieve Vrouw-ter-Duinenlaan op ‘Ostrecht’ (van ‘t dorpscentrum naar de Putseweg, door ‘t bos). Het hele dorp vierde toen hun 65-jarige bruiloft (een briljanten bruiloft; 65 jaar), een grote bijzonderheid. Twee jaar later, in 1957, Overleed Jan te Ossendrecht. Waar hij begraven is is mij onbekend, zijn echtgenote rust op begraafplaats Eikelhof, en Toon van Dijke met echtgenote op de RK begraafplaats aan de O.L.V.-ter Duinenlaan. ^837,970

Jan en Kaatje Van Dijke tijdens hun 65-jarig huwelijk in 1955. (Bron afbeelding: Familiestichting Van Dijke)

Uit het boek met huwelijksbijlagen 1889-1892 te Ossendrecht: een extract van Jans geboorte te Poortvliet. Het eiland Tholen viel schijnbaar onder het arrondisement Zierikzee, en werd dan ook bevestigd door de rechtbank aldaar. Voor de bezegeling werd in totaal 1 gulden en 75 cent betaald; een behoorlijk bedrag indertijd.

Hij trouwde met Kaatje Musters op 2 november 1890 te Ossendrecht (West-Brabant).

53 Maria Catharina (‘Kaatje Bok’) Musters. (bijnaam: Kaatje Bok, uitgesproken als Kotje Bok). Geboren op 29 mei 1867 te Ossendrecht (West-Brabant).^837,970 Gedoopt in 1867 te Ossendrecht (West-Brabant). overleed op 6 april 1964 te Ossendrecht (West-Brabant). Begraven in 1964 op begraafplaats Eikelhof te Ossendrecht (West-Brabant). Geloof: Rooms-Katholiek. Beroep: Arbeidster.

Kaatje Musters werd in 1867 geboren te Ossendrecht, als dochter van Petrus Musters (nr. 106) en Kee Jaspers (nr. 107). Zij was, kijkende naar haar voorouders, grotendeels van Vlaamse komaf, zoals veel Ossendrechtenaren overigens. Zij was arbeidster, misschien op het polderland, of in de cichoreifabriek. Een deel van wat mij bekend is over haar vertelde ik al bij Jan van Dijke hierboven. Kaatje was een bekend gezicht in het dorp. Na het overlijden van haar man is zij zelfs nog gefilmd, voor een video over de inwoners van Ossendrecht in de jaren ’50. Kaatje had duidelijk de genen voor een lang leven die in de familie wel meer voorkomen. In haar laatste jaren schijnt zij de oudste inwoonster van ‘t dorp geweest te zijn. Ze overleed op 6 april 1964, in de gezegende leeftijd van 96 jaar.

Met grote dank voor de informatie over en foto’s van dit echtpaar en de voorouders van Wannes van Dijke aan de Familiestichting Van Dijke, en het gemeentearchief te Tholen.

De familie Van Dijke tijdens de mobilisatie in 1914 (eerste wereldoorlog) te Ossendrecht. (Afbeelding: Familiestichting Van Dijke)

Kaatje met een kleindochter in het centrum van Ossendrecht in de jaren ’30. (Bron afbeelding: familiestichting Van Dijke)

Grote groepsfoto gemaakt tijdens de 65-jarige bruiloft met de vele nakomelingen van Jan en Kaatje. (Bron afbeelding: Familiestichting Van Dijke)

“De oudste inwoonster van Ostrecht was toen Kotje Bok.” Kaatje van Dijke-Musters werd in 1957 opgenomen in een film over Ossendrecht en haar inwoners. De bron van deze video is ‘Chillykil’ op Dailymotion, zie deel 1 en deel 2.^{Update: 6 juli 2016}

Hun kinderen waren:^{Update: 18 oktober 2016}

Antonius van Dijke. Geboren, Ossendrecht, 8/9-1888. Getrouwd: Ossendrecht, 8/7-1915, met Louisa Mathilda Dirkx, dochter van Ludovicus Dirkx en Adriana Paardekam (*Ossendrecht, 23/7-1894, ovl. Bergen op Zoom, 19/7-1982). Overleden: Ossendrecht, 26/2-1974.
Gerardus Marinus van Dijke. Geboren: Ossendrecht, 18/3-1891. Getrouwd: Ossendrecht, 6/8-1917, met Catharina Maurits, (*Ossendrecht, 11/11-1894, ovl. aldaar, 7/12-1963). Overleden: Ossendrecht, 6/8-1973. Gerardus Marinus was landarbeider.
Josephus van Dijke. Geboren: Ossendrecht, 1/4-1892, getrouwd: Ossendrecht, 27/6-1916, met: Louisa Adriana Dirkx (*Ossendrecht, 21/9-1895, ovl. aldaar, 3/8-1988). Overleden: Ossendrecht, 15/2-1977. Josephus was boerenknecht en later huisknecht bij rustoord Dennenheuvel.
Cornelis Aloijsius van Dijke. Geboren: Ossendrecht, 26/5-1894, getrouwd: Ossendrecht, 13/1-1918 met Maria Louisa Hugens (*Ossendrecht, 11/4-1895, ovl. aldaar, 3/11-1986). Overleden: Ossendrecht, 13/3-1985. Hij was een groot aantal jaren in diverse functies werkzaam geweest in de dakpannenfabriek Hendrikx te Ossendrecht, en werkte in de ‘voedselvoorziening’.
Petrus Johannes van Dijke. Geboren: Ossendrecht, 7/7-1895. Getrouwd te Maasbracht, 27/9-1929 met Anna Margaretha Nacken, dochter van Johannes Hubertus Nacken en Margaretha Smits. (*Maasbracht, 4/8-1907, ovl. Geleen, 2/9-1979). Overleden: Geleen, 2/12-1967. Petrus Johannes was chemisch vakman.
Aloysia Anna Cornelia van Dijke. Geboren: Ossendrecht, 13/5-1898, overleden te Ossendrecht, 10/4-1899.
Antoinetta Petronella van Dijke. Geboren: Ossendrecht, 4/2-1900, getrouwd: Ossendrecht met Johannes Franciscus Koolen (*Ossendrecht, 21/8-1900, ovl. aldaar, 4/6-1946). Overleden te Ossendrecht, 16/7-1937
Johanna Catharina van Dijke. Geboren: Ossendrecht, 15/3-1902, getrouwd te Ossendrecht, 11/1-1922 met Wilhelmus Judocus Bogers (*Ossendrecht, 21/9-1900, overleden aldaar, 26/10-1981). Overleden: Ossendrecht, 29/11-1983.

54 Josephus Jacobus (Sjef, ‘Januske’) de Vos. Geboren op 13 november 1844 te Ossendrecht (West-Brabant).^835,1270 Overleed op 24 mei 1923 te Hoogerheide (West-Brabant).⁵³⁴ Geloof: Rooms-Katholiek. Ook: Josef, Jacobus Josephus, Jozef – Vos. Beroep: Arbeider (1880, 1900)⁸³⁵Jozef groeide op op ‘t Hondseind te Ossendrecht. Hij woonde te aldaar bij zijn huwelijk in 1873, en met zijn vrouw Nel te Hoogerheide-Wijk D19/B60 (1900-1920) en op de ‘Hoogerheische Plantage’ B57/59/60 (1880-1900).^{835,1268,1270}^{Update: 29 juni 2016}Zij woonden in 1873 in Wassenaar (Zuid-Holland), alwaar hun oudste zoon geboren werd. Aldaar kon ik ze niet terugvinden in de bevolkingsregisters.^{Update: 18 oktober 2016}

Zijn nalatenschap werd vermeld in “Tijding”, het blad van heemkundekring ’t Zuidkwartier, nummer 2 van 1983. In ’t artikel ‘Op klompen van Hoogerheide naar Huijbergen’ schrijft A.J. Pijnen over de situatie begin jaren ’30: Update: 27 september 2016

“Halverwege het baantje dat tevens de scheiding vormt tussen ‘de wildernis’ en het bebouwde land woont de familie Fons de Dooy-Keei de Vos; ze hebben een klein huisje, en een grote kinderschaar. In zijn vrije tijd is Fons boogschutter, duivenmelker en jager. Zijn overleden schoonvader Januske de Vos is waarschijnlijk schoenmaker geweest. Het schuurtje hangt en ligt nog vol met ‘leesten’.”

Hij trouwde met Nel Adriaansen op 5 januari 1873 te Woensdrecht (West-Brabant).

55 Petronella (Nelleke) Adriaansen. Geboren op 28 november 1849 te Woensdrecht (West-Brabant).⁸³⁵ Overleed op 17 maart 1931 op ‘t Eiland bij Huijbergen (West-Brabant). Woonde te Hoogerheide-Wijk D19, Hoogerheische Plantage B57/59/60 (1880-1900).⁸³⁵ Geloof: Rooms-Katholiek. Ook: Nel, Petronilla. Nel was bijna geheel van Vlaamse komaf. Mogelijk is ze geboren in Hoogerheide, van vanouds gelegen in de gemeente Woensdrecht. Zij woonde bij haar overlijden in Eiland, een bosrijk gebied tussen Hoogerheide en Huijbergen, niet ver van de boerderij waar mijn betovergrootouders woonden (nu het sportpark van Hoogerheide), en waar Jozef mogelijk overleed.^835,1270^{Update: 29 juni 2016}

Over het ‘Eiland’ bij Huijbergen, de plek waar Nelleke overleed, schreef dhr. Pijnen in 1983: Update: 27 september 2016

“Het weggetje zelf is eigenlijk belangrijk, het voert namelijk naar ‘het Eiland’. Ja, naar ‘het Eiland’, deze naam heeft in feite een dubbele betekenis. Het westelijke gedeelte van Huijbergen werd in vroeger ter plaatse gescheiden door een waterloop die van de vennen en de zogenaamde ‘Zuidhoef’ naar het toenmalige ‘Swaarte Meer’ liep.”

Bidprentjes. (Afbeelding: familiefoto)

Hun kinderen waren:^{Update: 18 oktober 2016}

Johannes Baptist de Vos. Geboren: Wassenaar, 19/12-1873, gehuwd: Woensdrecht, 10/1-1900 met Elisabeth van Loon (*gem. Woensdrecht, 14/5-1878, dochter van Petrus van Loon en Johanna Schellekens). Overleden: gem. Woensdrecht, 18/2-1956 (landbouwer).
Ludovicus Johannes de Vos. Geboren: gem. Woensdrecht, 20/6-1877. Getrouwd: gem. Woensdrecht, 6/1-1903 met: Anna Maria Sebrechts (*Ossendrecht, rond 1878, dochter van Johannes Baptist Sebrechts en Paulina Huijsmans). Overleden: gem. Woensdrecht, 8/3-1959.
Petrus Johannes de Vos. Geboren: gem. Woensdrecht, 21/10-1878. Overleden: gem. Woensdrecht, 3/5-1884.
Catharina Louisa de Vos. Geboren: gem. Woensdrecht, 21/10-1878, getrouwd: Huijbergen, 19/11-1901 (dienstmeid) met Cornelius Machielsen (arbeider, 1901, *Huijbergen, 17/4-1871, zoon van Anna Dimphna Machielsen). Overleden: Roosendaal, 24/9-1960.
Julia Paulina de Vos. Geboren: gem. Woensdrecht, 15/9-1880. Overleden: gem. Woensdrecht, 16/11-1896.
Maria Sophia de Vos. Geboren: gem. Woensdrecht, 4/9-1882, getrouwd gem. Woensdrecht, 7/11-1906, met Johannes Baptist Machielsen (ook Machiels of Magiels) (*Ossendrecht, 5/4-1868, vader was 58 jaar oud en schipper, overleden gem. Woensdrecht, 28/4-1945, won. Woensdrecht, zoon van Johannes Machielsen en Anna Catharina Cornelissen).
Anthonetta de Vos. Geboren: gem. Woensdrecht, 3/10-1886, getrouwd: gem. Woensdrecht, 9/10-1911 met Petrus Franciscus Jacobus de Moor (*gem. Woensdrecht, rond 1882, zoon van Cornelis de Moor en Anna Catharina van Gijzen). Overleden: vóór 20 maart 1929. P. de Moor hertrouwde op 20/3-1929 te Rotterdam met Petronella Julia van Zundert, geb. gemeente Woensdrecht rond 1901, dochter van Franciscus van Zundert en Louisa van Wezel. Op 5/8-1931 was er te Rotterdam een huwelijk tussen Jan van Noort, 22, geboren te Hekelingen (Zuid-Holland) en Julia Petronella de Moor, geb. gemeente Woensdrecht, 18, dochter van Petrus Franciscus Jacobus de Moor en Anthonetta de Vos.
Johanna de Vos. Geboren: gem. Woensdrecht, 9/11-1888, overleden: gem. Woensdrecht, 16/11-1888.
Cornelia Frederika (Kee) de Vos. *1890, zie nummer 27.

Een pasfoto van Hendrik, ik schat tussen 1900 en 1920 gemaakt. (Afbeelding: A.M.J. Nuijten.) ^{Update: 8/6-2021}

56 Henricus (Hendrik) van den Kieboom. Geboren op 3 juni 1857 te Halsteren (West-Brabant).^316,720,1266 Overleed op 4 oktober 1938 te Halsteren (West-Brabant).¹⁵¹⁹ ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Hij was knecht (1869) en arbeider (1905). – Hij werd om één uur ’s nachts geboren op wijk B nummer 160; de aangifte werd gedaan door Hendrik van den Kieboom, vader, dertig, arbeider met als getuigen Michiel Keulemans, 57, rentenier, en door Jan van Simmeren, 36, bode, beiden woonachtig in de gemeente Halsteren. – Hij was geletterd in 1888. – Hij overleed om half zes ’s morgens, de aangifte werd gedaan door Marijnus Johannes van den Kieboom, 39, fabrieksarbeider, woonachtig in de gemeente Halsteren.^{719,316,1519,1266} ^{Update: 24/12-2017}

Adressen:^719,1266 ^{Update: 24/12-2017}

periode vanaf 1/12-1869: gemeente Halsteren; als knecht inwonend bij J. van Trijen te Halsteren.
periode 1905-1931: gemeente Halsteren; wijk C nummer 30, wijk B nummer 32 en wijk B nummer 157.

In 2018 schreef ik twee artikelen over hem en zijn huis. ^{Update: 8/6-2021}

In ‘t archief vond ik een koopakte uit 1907, opgesteld bij de Bergse notaris Schermer. Mijn voorvader Hendrik van den Kieboom (*Halsteren, West-Brabant, 1857, ✞ aldaar, 1938, kwartierstaatnummer 56) was er in betrokken, samen met Jacobus van Eekelen, op dat moment herbergier te Halsteren. Hendrik kocht een huis met erf en tuin van Jacobus aan de Waterstraat te Halsteren; tussen de Sint-Martinuskerk en de Beek, óp de Brabantse Wal. Het betrof twee kavels in de Halsterse kadastersectie C, met nummer 1250 en 1251. Het geheel was elf aren en vijftig centiaren groot. Jacobus verklaarde dat het niet meer met hypotheek bezwaard was, en liet een koopakte van het pand uit 1871 uit het kantoor van hypotheken te Breda bijvoegen. Laatste zegt iets over hoe oud het huis was op dat moment. Hendrik kocht het geheel voor zeshonderd gulden, een akte betreffende een nieuwe hypotheek werd eveneens bij notaris Schermer opgesteld.

Eerste deel van de koopakte. (Afbeelding: WBA Bergen op Zoom)

Verder was het een gebruikelijke koopakte, veel procedureel. Belangrijk is wel hoe ik weet dat het hier om de ‘juiste’ Hendrik van den Kieboom gaat. Allereerst werd er in de kantlijn vermeld dat ene Anna Maria Jaspers rond de tijd van de koop was overleden. Anna Maria was de echtgenote van verkoper Jacobus van Eekelen en een zus van Hendriks vrouw Johanna Jaspers (*Halsteren, 1864, ✞ aldaar, 1919, kwartierstaatnummer 57). Hendrik kocht het huis dus van zijn zwager. Tweede bewijs is zijn handtekening, deze is dezelfde als onder zijn trouwakte uit 1884.

De handtekeningen onder Hendriks trouwakte (1884, boven) en onder de koopakte (1907, onder). Afbeeldingen: WBA Bergen op Zoom.

Opvallend vind ik hier dat, waar de generaties Van den Kieboom van nu nogal precies zijn op ‘t gebruiken van het goede tussenvoegsel (iets met naamvallen), Hendrik dat in zijn tijd duidelijk niet was, hij schreef zijn eigen naam met ‘de’, en dit werd dan ook overgenomen door de notaris. Zwager Jacobus was in 1884 ook zijn trouwgetuige, maar kon toen niet zijn naam schrijven, en dit was in 1907 ook nog zo.

Ik ben nieuwsgierig naar de precieze locatie van het gekochte huis, vooral omdat het me nooit helemaal gelukt is om te bepalen waar in Halsteren de familie Van den Kieboom woonde. Misschien kan de vermelding van de Waterstraat achtergrond geven over waar Hendrik vóór 1907 woonde met zijn familie. Ten tijde van de geboorte van zijn zoon (mijn betovergrootvader) Johannes Hendrikus (Jan) van den Kieboom (*gemeente Halsteren, 1888, ✞ Bergen op Zoom, 1957, kwartierstaatnummer 28), woonde de familie waarschijnlijk (!) in de wijk die de Oude Molen en Lepelstraat omvatte, laatste is op zich niet ver van de Waterstraat. Hendriks schoonouders, het echtpaar Judocus Jaspers (*Halsteren, 1819, ✞ Bergen op Zoom, 1899, kwartierstaatnummer 114) x Cornelia Nuijten (*Halsteren, 1822, ✞ aldaar, 1889, kwartierstaatnummer 115), woonde in het centrum van ‘t durrep. Judocus werd geboren in het Mussengevecht. Al met al net aan de andere kant van de Waterstraat dus. Waar het gekochte huis, percelen 1250 en 1251 in kadastersectie C lagen kan ik niet terugvinden; het gaat om sectie C1 en daarvan is geen kadasterkaart uit de periode 1880-1930 beschikbaar in ‘t archief. Wel van 1832, maar de percelen zijn hernummerd, dus ook daar niets terug te vinden.

Eigenlijk kwam ik op dit artikel door volgend krantenartikel, afkomstig uit ‘godsdienstig-staatskundig’ dagblad De Tijd van 29 september 1910.

Afbeelding: Koninklijke Bibliotheek, ‘s-Gravenhage.

Oei. Het zou toch niet zo zijn dat Hendriks huis drie jaar na aankoop afgebrand is?

Uit ‘de Grondwet’, 30 september 1910. (Afbeelding: Koninklijke Bibliotheek, ‘s-Gravenhage)

Gelukkig, nee. Een derde artikel uit ‘Kleine Courant’ van 3 oktober 1910 luidde:

Afbeelding: Koninklijke Bibliotheek, ‘s-Gravenhage.

Een boerderij in ‘t Halsters Laag dus, aan de andere kant van het dorp. Dit wil niet zeggen deze brand niet Hendriks directe familie trof. Het Laag viel onder dezelfde Halsterse wijk als de Oude Molen, een wijk waar Hendriks familie eerder in vermeld werd. Zelf vermoed ik dat het hier gaat om de boerderij van Hendriks vader Hendrik van den Kieboom (*Halsteren, 1827, ✞ aldaar, 1915, kwartierstaatnummer 112). De beste man was ten tijde van de brand 83 jaar oud. Met zekerheid kan ik dit niet zeggen; door de overdreven privacywet van eerder dit jaar zijn de Halsterse bevolkingsregisters van na 1905 offline gehaald en kan ik bijvoorbeeld niet nagaan of Hendrik en vrouw bij een kind gingen inwonen in 1910. Hoe dan ook ben ik weer een aantal toponiemen rijker in mijn zoektocht naar waar de familie Van den Kieboom woonde.

Artikel 2:

Ben ik weer. Afgelopen november schreef ik over het huis van Hendrik van den Kieboom (*Halsteren, West-Brabant, 1857, ✞ aldaar, 1938, kwartierstaatnummer 56). Hij kocht in 1907 een huis van zijn zwager, gelegen aan de Waterstraat. Dat huis heb ik gebruikt voor mijn eerste ‘casus’ bij het werken met reeksen hulpkaarten van het kadaster. Het centrale vraagstuk is hier: kun je, bij onderzoek in een gemeente waar er zo goed als geen verdere aanduiding plaatsvond bij adressen in het bevolkingsregister, aan de hand van notariële akten tóch een exact adres achterhalen? Het antwoord luidt: ja, maar het is een bijzonder technisch en omslachtig proces.

Zover is dus al bekend dat Hendrik in 1907 een huis met erf kocht van zijn zwager Jacobus van Eekelen. Op dat moment hadden dat huis en het erf sectienummers C1250 en C1251, waarbij als topografische aanduiding de Waterstraat vermeld werd. De Waterstraat is vrij goed bekend; ze loopt óp de Brabantse Wal van de Sint-Martinuskerk richting het einde van de Beek.

Eerste deel van de koopakte. (Afbeelding: WBA Bergen op Zoom)

Een hulpkaart werd opgesteld als een perceel wijzigde, bijvoorbeeld als het gesplitst werd, bebouwd werd of juist leeggeruimd werd. In deze casus neem ik sectie C, de kadastersectie die het centrum van Halsteren en de directe omgeving daarvan omvat. Als basis kan je dan de kadastrale leggers en bijbehorende kaarten uit 1832 nemen. Dat zijn zover ik weet de enige leggers die het hele land omvatten en openbaar inzichtelijk zijn op de site van de Rijksdienst voor ‘t Cultureel Erfgoed. In 1832 begon men alles op te meten en te nummeren. In Halsteren sectie C kwam men uit op 755 percelen. Bij elke wijziging na 1832 werd er een nieuw nummer gegeven aan het perceel en werd er een hulpkaart opgesteld. Alle nummers vanaf 755 dus, in dit geval. Op chronologische volgorde. Ik heb dus sowieso een perceelnummer uit één of andere akte nodig, en kan dan ‘mutaties’ oftewel hulpkaarten gaan terugrekenen naar 1832.

In dit geval is er dus zo’n perceelnummer. De nummers C1250 en C1251 werden aan het perceel gegeven in 1872, twee jaar nadat Jacobus van Eekelen het huis gekocht had, zoals hij verklaarde bij de notaris in 1907. De hulpkaart vermeld de volgende relevante informatie:

Een getekend kaartje van het perceel, vaak meerdere percelen, doch zonder enige context. Daar heb je een A0-kaart voor nodig.
Een verklaring dat het hoofdkwartier in Breda de kaart goedkeurde, met datum erbij.
Een overzicht van de afmetingen van het perceel en wat de vorige aanduiding was.

Afbeelding: reeks hulpkaarten Kadaster Halsteren, collectie heemkundekring Land van Gastel, doos BDD-HKK233.

Hierboven drie uitsnedes van de hulpkaart die bij de percelen C1250 en C1251 hoort. We zien dus geen context, maar wel ‘t huisje, gelegen in een hoek met een tuintje erachter. Vermeld is dat ‘t vorige nummer van het perceel C1227 was.

Afbeelding: reeks hulpkaarten Kadaster Halsteren, collectie heemkundekring Land van Gastel, doos BDD-HKK233.

De vorige wijziging aan het perceel was een klein jaar daarvoor. En in dat jaar is het huisje gebouwd; perceel C1226 is leeg. Dit komt ongeveer overeen met 1870, het jaar waarin vermeld werd dat Jacobus van Eekelen het huis kocht, of mogelijk werd met dat jaar de aankoop van het perceel op zich bedoelt en bouwde hij daarop zelf zijn huis. Deze hulpkaart verwijst terug naar C1134. Dat was in 1868, waarbij weer verwezen werd naar 1091. Dat was in 1866, waar weer werd verwezen naar 1051.

Afbeelding: reeks hulpkaarten Kadaster Halsteren, collectie heemkundekring Land van Gastel, doos BDD-HKK233.

Wat er precies allemaal wijzigde aan het perceel is me niet helemaal duidelijk; volgens mij heeft het vooral met de aangrenzende grond te maken. C1051 was in ieder geval het nummer die het lapje grond kreeg in 1863, zo bewijst volgende hulpkaart:

Afbeelding: reeks hulpkaarten Kadaster Halsteren, collectie heemkundekring Land van Gastel, doos BDD-HKK233.

Nu word het relevant. In de hulpkaart van 1863 wordt namelijk als vorig perceelnummer C25 genoemd. En, zoals ik eerder schreef, had sectie C bij het begin van het kadaster 755 percelen; alle nummers onder de 756 kunnen dus teruggevonden worden op de kaarten en leggers uit 1832 die de Rijksdienst voor ‘t Cultureel Erfgoed online beschikbaar stelt. Da’s niet lang zoeken. Het veldje of tuintje was in 1832 eigendom van de Halsterse winkelier Pieter de Graauw. En; nog verrassender: het lag niet aan de Waterstraat, zoals in 1907 opgetekend werd.

Originele afbeeldingen: Rijksdienst voor ‘t Cultureel Erfgoed.

Hierboven zien we perceel C25 in 1832, en een uitvergroting van die kaart. Hoewel de kaart niet richting het noorden getekend is, kan je er vrij snel de huidige situatie uithalen, als je een beetje bekend bent met de omgeving wel. Wat opvalt is dat de hele buurt door het kadaster de Waterstraat werd genoemd, dus ook alles tussen landgoed de Beek (hier nog ‘Weltevreeden’ genoemd) en die straat. En dat verklaart ‘n hoop. De vorm van C25 is goed te herkennen; je ziet goed hoe in de loop van de 19e eeuw alles rond het dorp steeds voller en kleinschaliger werd. Ik wil vooral graag weten waar het huisje van Hendrik precies was; of misschien zelfs wel ís. Modernere stafkaarten geven antwoord. Aan de hand van bovenstaande kaart weet ik de context en vond ik het huisje terug. Let op ‘t lichtblauwe vierkant.

Hoe kan het ook anders: het huis is in de jaren ’60 afgebroken voor de aanleg van woonwijk de Beek. De hele straat zelfs. Om precies te zijn lag het huis waar nu de hoek Schelpstraat/Burgemeester Elkhuizenlaan ligt. Ik heb nog getracht een oude luchtfoto te vinden, maar tevergeefs. Insturen mag altijd!

Hij trouwde met Johanna Jaspers op 28 mei 1884 te Halsteren (West-Brabant).

57 Johanna Jaspers. Geboren op 21 oktober 1864 te Halsteren (West-Brabant).¹²⁶⁶ Overleed op 23 juli 1919 te Halsteren (West-Brabant).⁷¹⁹ ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Johanna was arbeidster. – Zij werd geboren om vijf uur ’s morgens in wijk B op nummer 20 te Halsteren, waar ze in de periode 1864-1880 ook woonde. De aangifte werd gedaan door haar vader Judocus Jaspers, 45, arbeider, met als getuigen Jacobus Adriaansen, 26, arbeider en Johannes de Keijzer, 31, arbeider, beiden woonachtig in de gemeente Halsteren. – Johanna overleed om negen uur ’s avonds, de aangifte werd gedaan door Hendrik van den Kieboom, echtgenoot, 62, fabrieksarbeider en Adam van Meel, 46, schoenmaker, beiden woonachtig in de gemeente Halsteren.^{1266,1534,1537} ^{Update: 24/12-2017}

De inschrijving van de familie Van den Kieboom-Jaspers in het bevolkingsregister 1880-1905 van de gemeente Halsteren. Onderaan Johannes Hendrikus, geboren 1 januari 1888. (Afbeelding: RHC ‘t Markiezenhof)

Afbeelding: A.M.J. Nuijten. ^{Update: 8/6-2021}

Hun kinderen waren:^{Update: 18 oktober 2016}

Hendrik Johannes van den Kieboom. Geboren: Halsteren, 30/11-1884, overleden: Halsteren, 11/12-1884.
Johannes Hendrikus (Jan) van den Kieboom. *1888, zie nummer 28.
Johannes Marinus van den Kieboom. Geboren: Halsteren, 20/10-1889, getrouwd: Halsteren, 28/4-1917 (polderwerker) met Johanna van Meer, woonachtig te Halsteren (* Halsteren, rond 1897, dochter van Jan van Meer en Elisabeth van Schilt).
Marinus Jacobus van den Kieboom. Geboren: Halsteren, 9/8-1892. Overleden: Halsteren, 10/8-1892.
Petrus Jacobus van den Kieboom. Geboren: Halsteren, 4/10-1893, getrouwd te Maastricht, 25/11-1914 (grondwerker) met Johanna Hageman (*Maastricht, rond 1894, dochter van Joannes Franciscus Hageman en Hubertina Scharis (glasblaaster). Overleden: Bergen op Zoom, 26/11-1943 (koopman, woonachtig te Halsteren).
Marinus Johannes van den Kieboom. Geboren te Halsteren, 21/4-1896. Overleden: te Halsteren, 3/12-1896.
Marijnus Johannes van den Kieboom. Geboren: Halsteren, 13/3-1899, getrouwd: Halsteren, 10/4-1923 (los werkman) met: Wilhelmina Jonkers (dienstbode, *Steenbergen, rond 1900, dochter van Antonij Jonkers en Maria Elizabet Veltman).

Marijn Eijzermans, waarschijnlijk in de jaren 1890. (Afbeelding: A. Nuijten) ^{Update: 8/6-2021}

58 Marijnus (Marijn) Eijsermans. Geboren op 11 april 1839 op ’t dorp van Wouw (West-Brabant).^{76,1160,2250,1468,494,989,1569,2728} Overleed op 17 mei 1916 aan de Wouwsestraatweg te Bergen op Zoom.^1468,494 ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Hij was dagloner (rond 1859), arbeider (1864, 1866, periode 1866-1868, periode 1868-1880), winkelier (periode vanaf 1880, periode 1900-1916) en schoolleerling te Wouw (1849). – Hij werd om elf uur ’s morgens geboren; de aangifte werd gedaan door vader Gerardus Eijsermans, 44, schoenmaker met als getuigen Jacobus de Visser, 48, hoefsmid en Pieter Huijgen, 56, schoenmaker, beiden woonachtig te Wouw. Vermeld werd dat Marijn werd geboren op A29. – Bij zijn inschrijving voor de nationale militie werd vermeld dat hij geboren werd op 11 april 1839 te Wouw (viel toen onder ’t militiekanton Steenbergen). Hij was 1m49,5 lang, had een rond aangezicht, laag voorhoofd, lichtbruine ogen, een spitse neus, een kleine mond, ronde kind, blond haar en blonde wenkbrauwen en geen merkbare tekenen. Zijn woonplaats was Wouw, zijn beroep was dagloner, dat van zijn vader schoenmaker. Bij de vraag wie hem inschreef werd “utsupra” vermeld (?) en bij aanmerkingen werd genoteerd: ‘onder de maat’. Dat kwam op zijn bladzijde van ’t register nog één andere keer voor, bij ene Adriaan van der Vliet. Die was 1m56,2 lang, de andere kandidaten allemaal 1m60 of langer. Hij was dus simpelweg te klein voor in dienst te gaan. – Een broer van hem; Joannes of Johannes Eijsermans, kwam ook naar Bergen op Zoom. Hij was getrouwd met winkelierster Catharina Josephina Sio en woonde met haar en zijn gezin in de Moeregrebstraat in 1880. – Hij overleed om negen uur ’s avonds, de aangifte werd gedaan door Franciscus Maria Eysermans, 38, arbeider, zoon en door Joseph Winterhalter, 72, zonder beroep, beiden woonachtig te Bergen op Zoom.^{494,1160,2248,2183,2250,1468,1569,494,989,2728,2729} ^{Update: 24/12-2017}Ook bekend als/Schrijfwijze ook: Marinus – Eijsermans, IJzermans.

Hij was eerder getrouwd op 11 november 1864 te Halsteren (West-Brabant)²¹⁸³ met Petronella van Geel. Petronella was geboren in Bergen op Zoom op 4 mei 1843 (dochter van Johannes van Geel en Petronella Jochems) en overleed aldaar op 9 december 1876. Zij was arbeidster in de periode 1866-1868 waarin zij met haar man woonde in de gemeente Wouw, op A nummer 676 (?), 60 en K (?). Zij kregen één zoon met wie zij naar Bergen op Zoom verhuisden.^{Update: 18 oktober 2016}

Adressen:^{2250,1160,494,292,495,494,989,1569,1267,2760} ^{Update: 24/12-2017}

periode 1849-1862: Wouw; wijk A (Dorp) nummer 31 (Marijn).
periode 1849-1862: Wouw; wijk A (Dorp) nummer 62 (Johanna Cornelia).
periode 1866-1868: Wouw; A676, A60k (familie Eijzermans-van Geel).
vóór 10/7-1868: Wouw (Marijn).
periode vanaf 10/7-1868 (tot uiterlijk 1880): Bergen op Zoom; K135, verhuisd naar Potterstraat I132, eerst met zijn vrouw Petronella van Geel; zijn nieuwe vrouw Johanna Cornelia van Eekelen kwam op 18/2-1877 op dit adres wonen. Ik heb proberen te achterhalen waar precies in de Poorterij adressen K133 en K135 lagen. In november 1865 werd er een hernummeringslijst opgesteld voor de Buitenpoorterij; i.v.m. de toekenning van nieuwe huisnummers. Dit was drie jaar vóór dat de familie Eijzermans-van Geel naar Bergen op Zoom kwam. De buren waren toen G. Quick (nieuw nummer 131, oud nummer 19), P. Verbiest (nieuw nummer 132, oud nummer 34), P. Demmers (nieuw nummer 133, oud nummer 33), Johannes Hopmans (nieuw nummer 134, oud nummer 33a) en J. Doggen/C. Jacobs (nieuw nummer 135, oud nummer 33b). In ’t bevolkingsregister 1850-1860 woonden op Gerardus Quick na niemand van die buren reeds op een adres, en 33b bestond simpelweg nog niet. Echter; op 33, waar later P. Demmers ging wonen, was toen grafmaker Johannes Verbiest woonachtig. Dit duidt op een nabijheid bij de R.K. Begraafplaats aan de Holleweg/latere A58. Dit komt ook overeen met de, zij het veel oudere, verklaringen bij huisnummers in de Buitenpoorterij uit ’t bevolkingsregister uit 1812. Hier was Poorterij (K)33 de Wouwscheweg; dus vlakbij de begraafplaats. We kunnen dus aannemen dat K133 en K135 ergens nabij de oude Wouwscheweg lagen, in ieder geval tussen waar nu de A58 loopt tussen knooppunt Zoomland en de Wouwse Tol.
1875: Termunten (Groningen, familie Stok-van Eekelen).
periode 1880-2/11-1886: Bergen op Zoom; Potterstraat I132.
periode 2/11-1886-1900: Bergen op Zoom; Potterstraat I132, verhuisd naar Poorterij K133.
1886: Bergen op Zoom; Poorterij wijk K nummer 135.
1900: Bergen op Zoom; Poorterij K133.
periode 1900-1916: Bergen op Zoom; Poorterij K133 (in 1914 hernummerd naar Wouwsestraatweg 150) verhuisd naar Wouwschestraatweg 190.
1920-1938: Bergen op Zoom; Wouwschestraatweg 150. Zij stond ingeschreven onder M. Eijsermans, doch woonde daar alleen; Marijn was reeds in 1916 overleden.
1933: Bergen op Zoom.

Hij trouwde met Johanna Cornelia van Eekelen op 8 februari 1877 te Bergen op Zoom.⁷⁶

Uitsnedes van het prachtige portret hieronder, waarschijnlijk gemaakt in de jaren 1890 bij fotograaf Van Melle in Bergen op Zoom. Let eens op Marijns handen! Dat zijn werkhanden, levende getuigen van gigantische hoeveelheden arbeid. (Afbeelding: A. Nuijten) ^{Update: 8/6-2021}

59 Johanna Cornelia van Eekelen. Geboren op 29 januari 1843 te Wouw (West-Brabant).^{76,1161,2727,495,494,989,1569} Overleed op 11 december 1933 aan de Wouwsestraatweg te Bergen op Zoom, zij werd negentig.^1770,495 ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Zij was schoolleerling (1849) en arbeidster (1871) – Vader was Belg. Zij werd geboren om half twaalf ’s nachts in ’t huis A40 te Wouw. De aangifte werd gedaan door vader Jacobus van Eekelen, 26, timmerman, woonachtig te Wouw met als getuigen Leonardus van Hees, 36, winkelier en Cornelis Johannes Hagenaars, 24, metselaar, beiden woonachtig te Wouw. – Werd volgens ‘t Wouwse bevolkingsregister geboren in 1842 te Wouw. – Zij overleed om drie uur ’s middags, de aangifte werd gedaan door Antonius Klaassen, 46, gasstoker en Cornelis Petrus Haest, veertig, metselaar, beiden woonachtig te Bergen op Zoom.^{1160,2251,1770,1161} ^{Update: 24/12-2017}Ook bekend als/Schrijfwijze ook: Cornelia – van Ekelen. Ook Johanna werd vermeld als schoolleerling te Wouw in 1849. Zij was eerder gehuwd met Johannes (Jan) Stok (*Steenbergen, West-Brabant, 29 april 1845, zoon van Kornelis Stok en Cornelia Baselier), die op 10 juni 1875 overleed. Het echtpaar woonde, waarschijnlijk voor Jans beroep (en dat van zijn broer Jacobus) in 1875 in het Groningse Termunten.^{Update: 8 december 2015}

De geboorteakte van zoon Jan Stok in het Groningse Termunten, 1875. Johanna verklaart dat zijn broer Jacobus, 33 jaar, arbeider, en eveneens te Termunten wonende, bij de bevalling aanwezig is geweest: haar echtgenoot was toen al overleden. Een triest verhaal: Jan Stok werd in 1845 geboren en dat betekent dat hij slechts 30 jaar oud werd. Er rijzen toch vragen omtrent zijn overlijden, zeker als we verder lezen en zien dat de veldwachter van Woldendorp (bij Delfzijl) mee getuigde. (Afbeelding: RHC Groningen)^{Update: 8 december 2015}

Kind uit het huwelijk Eijzermans-Van Geel:^{Update: 18 oktober 2016}

Johannes Eijsermans. Geboren: Wouw, 4/3-1866, overleden: onbekend.

Kinderen uit het huwelijk Stok-Van Eekelen:^{Update: 18 oktober 2016}

Cornelis Stok. Geboren: Wouw, 12/12-1868, overleden: Wouw, 9/12-1869.
Johanna Cornelia Stok. Geboren te Wouw, 27/6-1870, getrouwd: Bergen op Zoom, 13/6-1889, met Christianus (Christiaan) Hopmans (arbeider en broodbakker, *Bergen op Zoom, 21/5-1867, aldaar overleden op 26/10-1942, zoon van Johannes Baptist Hopmans en Johanna Catharina van der Watering (zie nummers 66 en 67). Overleden: Bergen op Zoom, 26/9-1941. Johanna Cornelia was arbeidster.
Jacobus Stok. Geboren: Wouw, 15/11-1871. Overleden: Bergen op Zoom, 11/11-1930 (arbeider).
Petrus Johannes Stok. Geboren: Wouw, 21/12-1873. Overleden: Wouw, 1/6-1874.
Johannes Stok. Geboren: Termunten, 7/6-1875. Overleden: Wouw, 27/7-1875 (woonachtig te Roosendaal).

Kinderen uit het huwelijk Eijzermans-Van Eekelen:^{Update: 18 oktober 2016}

Franciscus Maria Eijsermans. Geboren: Bergen op Zoom, 2/11-1877, getrouwd te Bergen op Zoom, 15/10-1908 (arbeider) met Antonetta Hopmans (woonachtig te Bergen op Zoom, weduwe van Adrianus van Pul, *Bergen op Zoom, rond 1872, dochter van Johannes Baptist Hopmans en Johanna Catharina van de Watering (zie nummers 66 en 67).
Johanna Eijsermans. Geboren: Bergen op Zoom, 26/7-1879, getrouwd: Bergen op Zoom, 20/11-1899, met Pieter Jochems (polderwerker, woonachtig te Wouw, *Steenbergen, rond 1875, zoon van Wilhelmus Jochems en Petronilla Broos.
Adriana Eijzermans. Geboren: Bergen op Zoom, 14/9-1881, getrouwd: Bergen op Zoom, 4/12-1902 (arbeidster), foto, met Martinus Franken (arbeider, woonachtig te Bergen op Zoom, *Bergen op Zoom, rond 1883, zoon van Cornelis Franken en Johanna van de Wateringen).
Jacoba Eijzermans. Geboren: Bergen op Zoom, 19/2-1884, getrouwd (eerste keer): Bergen op Zoom, 25/8-1904 (arbeidster) met Johannes Petrus Marinus Maas (schippersknecht, woonachtig te Bergen op Zoom), *Woensdrecht, rond 1884, zoon van: Philippus Petrus Maas en Anna Catharina van Broekhoven. Getrouwd (tweede keer): Bergen op Zoom, 21/10-1907, met: Hubertus van Geel (arbeider, won. BoZ, *Halsteren, rond 1886, zoon van Leendert van Geel en Adriana van Tilburg.
Maria Eijzermans. *1886, zie nummer 29.
Cornelia Eijzermans. Geboren: Bergen op Zoom, 12/5-1889, getrouwd: Bergen op Zoom, 9/1-1911, met Antonius Franciscus Klaassen (arbeider, won. Halsteren, *Halsteren, rond 1887, zoon van: Cornelis Adriaan Klaassen en Johanna Berkelaar).

60 Adrianus Nuijten. Geboren op 29 oktober 1859 in de Mosselstraat te Bergen op Zoom.²²⁴² Hij overleed op 15 juli 1892 te Bergen op Zoom, 32 jaar oud.⁹⁶⁹ Geloof: Rooms-Katholiek. Hij was hovenier (1887, 1890), maar werd omschreven als arbeider in 1885. André Nuijten (bron 2242) omschrijft hem in het boekwerk ‘Het geslacht Nuijten’:

“Adrianus Nuijten is geboren te Bergen op Zoom op 29/10-1859 in de Mosselstraat, nummer 91. Hij is de tweede zoon van Adrianus Nuijten en van Maria Elisabeth van den Elzakkers. Aangifte van de geboorte wordt gedaan door Adrianus, zijn vader en door Jacobus Harthout en Petrus Elzakkers als getuigen (…) Adrianus en Catharina gaan in de Lindebaan wonen, wijk M, nummer acht. Het is daar, dat nog geen jaar later hun eerste zoon Cornelis Adrianus wordt geboren. Vervolgens verhuizen ze naar de Koepelstraat wijk M nummer 304, waar Jacobus Antonius en Johannes geboren worden. Twee jaar na de geboorte van Johannes hun jongste zoon, overlijdt Adrianus Nuijten reeds op 32-jarige leeftijd. Hierbij blijft Catharina met nog drie zeer jonge kinderen achter. Uit onderzoek blijkt dat Adrianus Nuijten het lezen en schrijven niet geheel beheerste. Zo zien we dat de geboorteakte van zijn oudste zoon Cornelis Adrianus niet door hemzelf ondertekend is, terwijl dat bij de aangifte van zijn tweede zoon Jacobus Antonius wel het geval is. Welliswaar gebrekkig, maar toch. Het zal bij deze ene poging blijven, want de geboorteakte van Johannes wordt niet meer door Adrianus zelf ondertekend.” “Het beroep van Adrianus Nuijten gedurende zijn hele leven was hovenier, hoewel daar pas melding van gemaakt wordt op de geboorteakte van Jacobus Antonius. Bij de geboorteaangifte van zijn oudste zoon Cornelis Adrianus wordt als beroep nog ‘arbeider’ vermeld. De aangifte van overlijden van Adrianus Nuijten geschiedt door Marijnus van den Elzakkers, oom van Adrianus en door de jongere broer van Adrianus, Johannes Nuijten. Uit de overlijdensakte blijkt dat Johannes “uithoofde van ongeleerdheid” niet in staat was de akte te ondertekenen.”^{Update: 22 september 2016}

Hij trouwde met Kaatje Adriaansen op 30 mei 1884 te Halsteren (West-Brabant).

Kaatje op een foto gemaakt ter ere van haar tachtigste verjaardag (1939). (Afbeelding: A.M.J. Nuijten) ^{Update: 8/6-2021}

61 Catharina (Kaatje) Adriaansen. Geboren op 21 september 1859 (om twee uur ‘s nachts¹²⁰²) bij de Kleine Melanen te Halsteren (West-Brabant), op ‘t adres A47.^{1202, 2242} Gedoopt in 1859 te Halsteren (West-Brabant). Zij overleed op 14 februari 1951 te Bergen op Zoom, 91 jaar oud. Geloof: rooms-katholiek. Kaatje werd geboren in de boerderij aan de Halsterse oever van de Kleine Melanen (de voormalige kampeerboerderij, waar nu dokter Hillenius woont). Dit was haar ouderlijk huis (van haar ouders is ook bekend dat zij overleden aan de Kleine Melanen, maar dan het Bergse deel), en ’t zou goed kunnen zijn dat deze boerderij al heel lang in de familie zat; uit het kadaster over 1811-1832 weet ik dat haar betovergrootvader Joannes Lambertus Stoffels (1745-1807, zie kwartierstaatnummer 984) huis en grond bezat aan de Kleine Melanen. Ze hertrouwde op 1 februari 1894 te Bergen op Zoom met een andere hovenier, Andries Franken (*Bergen op Zoom, 18 mei 1855, ✞ aldaar, 1 oktober 1932). Zij overleefde dus ook haar tweede echtgenote, en wel achttien jaar. Zij woonde in Bergen in de Belvédèrestraat M255/10 (1900, 1910)⁹⁶⁹. Of zij daar woonde tot haar overlijden is mij niet bekend. André Nuijten (bron 2242) schrijft over haar:

“Catharina Adriaansen hertrouwt op 1/2-1894 te Bergen op Zoom met Andries Franken. Uit dit huwelijk worden nog drie kinderen geboren. Van deze drie kinderen overlijdt Petrus al op 20-jarige leeftijd, door een in eerste instantie onschuldig voorval. Tijdens het rooien van suikerbieten komt een stukje suikerbiet onder zijn nagel, met als gevolg een ontsteking. Hij zal daar uiteindelijk aan overlijden. Catharina Adriaansen overlijdt op 14/2-1951 te Bergen op Zoom. Zij is dan bijna 92 jaar.”^{Update: 22 september 2016}

Een foto gemaakt van Kaatje op haar tachtigste verjaardag, 21 september 1939. (Afbeelding: A.J.M. Nuijten) ^{Update: 8/6-2021}

Hier was Kaatje ongeveer negentig jaar, de foto is dus rond 1949 genomen. (Afbeelding: A.J.M. Nuijten) ^{Update: 8/6-2021}

Kaatje Adriaansen werd in 1870 vermeld op de leerlingenlijst van de openbare school te Halsteren. Zij was toen tien jaar en zat met haar broertje Jan op school. (Afbeelding: ‘Zeven Eeuwen Halsteren’, A. Delahaye, G.W.G. van Bree, J.P.B. Zuurdeeg & drs. Th. G.M. Mooren, pagina 454)

Bidprentjes (Afbeelding: A.M.J. Nuijten)

Kinderen uit het huwelijk Nuijten-Adriaansen:^{Update: 18 oktober 2016}

Cornelis Adrianus Nuijten. 1885, zie nummer 30.
Jacobus Antonius Nuijten. Geboren: Bergen op Zoom, 17/10-1887, gehuwd: Bergen op Zoom, 1/6-1911 (koopman) met: Suzanna Hoedelmans (won. Bergen op Zoom, *Bergen op Zoom, rond 1886, dochter van Jacobus Hoedelmans en Adriana Bruijs).
Johannes Nuijten. Geboren: Bergen op Zoom, 21/7-1890, gehuwd: Halsteren, 7/5-1910 (hovenier) met: Johanna Elisabeth Matthijssen (won. Halsteren, *Halsteren, rond 1889, dochter van Nicolaas Matthijssen en Joanna Maria Bogers).

Kinderen uit het huwelijk Franken-Adriaansen:^{Update: 18 oktober 2016}

Johanna Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 17/12-1894. Zij was op de gezinskaart ingeschreven bij haar vader en moeder, met een dochter, Catharina Suzanna Franken, geboren op 30/12-1918 te Bergen op Zoom. Laatste woonde later als dienstbode op Blauwehandstraat 19. Van Catharina Suzanna Franken kon ik geen geboorteakte vinden.
Cornelia Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 4/11-1896, gehuwd: Bergen op Zoom, 3/2-1919, met: Franciscus van Tilborg (machinebankwerker, *Bergen op Zoom, rond 1896, zoon van Hendricus van Tilborg en Maria Vriens).
Petrus Franken. Geboren: Bergen op Zoom, 19/9-1898, overleden: Bergen op Zoom, 26/11-1918 (landbouwer).

Afbeelding: A.J.M. Nuijten. ^{Update: 8/6-2021}

62 Petrus Musters. Geboren op 8 juli 1845 te Bergen op Zoom.^495,1740 Overleed op 19 juni 1929 in ’t Sint Catharinagesticht te Bergen op Zoom, hij werd 83.^495,2271 ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Hij was hovenier (periode 1873-1880, 1876, 1879, periode 1880-1900, 1881, 1884, 1885, 1888, periode vanaf 1900, 1910), hovenier in ‘t Ketrien (St. Catharinagasthuis) te Bergen op Zoom. – In de bevolkingsregisters over 1860-1880, 1880-1900 en 1900-1920 werd ingevuld dat hij op 9 juli geboren werd. Op de gezinskaart van 1920 werd dan uiteindelijk 8 juli vermeld. Het kan hier zo zijn dat Petrus niet meer zelf zijn geboortedatum kon opzeggen en men zijn geboorteakte erbij gehaald heeft. – Hij werd om half twaalf ’s ochtends geboren, de aangifte werd gedaan door vader Willem Musters, 38, hovenier, woonachtig te Bergen op Zoom met als getuigen Martinus Matthijssens, 42, dagloner en Gerardus Nuijten, dertig, hovenier, beiden woonachtig te Bergen op Zoom. – Hij overleed om half één ’s middags, de aangifte werd gedaan door Walterus van Egeraat, 34, sleeper en Nicolaas Petrus van Egeraat, 24, electricien, beiden woonachtig te Bergen op Zoom.^{969,2720,989,1569,494,495,1740,2271} ^{Update: 24/12-2017}

Adressen:^{495,969,1569,495} ^{Update: 24/12-2017}

periode 1873-1880: Bergen op Zoom; Bosstraat I32.
periode 1880-1900: Bergen op Zoom; Nieuwmarkt B18a/B120.
periode vanaf 1900: Bergen op Zoom; Nieuwmarkt B120/B119/1, verhuisd naar Sint-Catharinagesticht (is ’t later vermeldde adres Geweldigerstraat 3).
1910: Bergen op Zoom.
periode vanaf 19/11-1920: Bergen op Zoom; Geweldigerstraat E271/3 (Sint-Catharinagesticht), met zijn echtgenote.
periode 1920-1929: Bergen op Zoom; Geweldigerstraat 3 (Sint-Catharinagesticht).

Deze foto is gemaakt tussen 1915 en 1920. We zien een groot aantal Bergse hoveniers, samen op ‘retraite’ in het Sint-Gerardushuis te Seppe. Mochten de andere namen ook bekend zijn, had ik ongetwijfeld meer voorouders van me eruit kunnen halen. Vooralsnog is dit de enige bekende foto van Petrus Musters, al op leeftijd, geheel links. Zijn schoonzoon Nilles Nuijten zit in het midden onderaan. (Afbeelding: A.J.M. Nuijten, foto is door mijzelf bewerkt). ^{Update: 8/6-2021}

De Geweldigerstraat met de oude hoofdingang van ‘t Ketrien op een ansichtkaart van 1918. Op de achtergrond de prachtige middeleeuwse margrietenkapel, later de lutherse kerk, die in jaren ’50 domweg werd gesloopt. (Afbeelding: RHC ‘t Markiezenhof)

Kaart en foto van de Nieuwmarkt of Nieuwe Markt. Het plein en bebouwing werden samen met de Stoelematstraat, Mineurstraat en Londonstraat begin jaren ’70 gesloopt voor de aanleg van de Westersingel. Op de foto ook Blokstal 1 en de huidige muziekschool. (Kaartje/foto’s: dhr. P. Schepers, via dé verzamelplaats van Bergs beeldmateriaal)

Hij trouwde met Petronella Hopmans op 12 mei 1873 te Bergen op Zoom.⁹⁸⁹ ^{Update: 24/12-2017}

63 Petronella Hopmans. Geboren op 29 april 1850 in de Rijkebuurtstraat te Bergen op Zoom.^{989,558,494,495,1744} Overleed op 25 juni 1924 in ’t Sint Catharinagesticht te Bergen op Zoom, zij werd 74.^495,1744 ^{Update: 24/12-2017} Geloof: rooms-katholiek. Zij werd om zes uur ’s morgens geboren in de Rijkebuurtstraat op nummer C122. De aangifte werd mede gedaan door Cornelis Dietvorst, 51, hovenier en Jacob Hermanus Pieter Borrie, 42, kleermaker, beiden woonachtig te Bergen op Zoom. – Zij overleed om half één ’s middags, de aangifte werd gedaan door Theodorus Martinus Marie Simons, 42, stalhouder en door Godefridus Johannes Aloysuis van Steen, 38, bevolkingsagent, beiden woonachtig te Bergen op Zoom. De naam ‘Aloysuis’ van laatste getuige is werkelijk zo geschreven.^558,1744 ^{Update: 24/12-2017}

Een foto van Johanna Cornelia van den Boom-Hopmans, een zuster van Petronella. Zij was een dochter van haar vader (nr. 126) en haar tante, met wie haar vader hertrouwde na het overlijden van zijn vrouw Isabella (nr. 127). Aan de hand van dit portret is misschien wat in te schatten hoe Petronella Musters-Hopmans eruit moet hebben gezien, zolang er nog geen afbeelding van haarzelf bekend is. (Afbeelding: Bergs Kwartierstatenboek deel 2, Geschiedkundige kring van stad en land van Bergen op Zoom).

Kinderen uit dit huwelijk (foto):^{Update: 18 oktober 2016}

Cornelia Wilhelmina Musters. Geboren: Bergen op Zoom, 20/1-1874, gehuwd: Bergen op Zoom, 13/5-1897, met: Johannes Franken (hovenier, won. Korte Dubbelstraat in 1872, *Bergen op Zoom, rond 1873, overleden Bergen op Zoom, 18/12-1954 (won. BoZ), zoon van Arnoldus Franken en Maria Catharina Franken). Overleden: Bergen op Zoom, 17/4-1947 (won. BoZ).
Isabella Helena Musters. Geboren: Bergen op Zoom, 19/1-1876, gehuwd: Bergen op Zoom, 10/5-1900, met: Gerardus Withagen (hovenier, *Bergen op Zoom, rond 1875, overleden Bergen op Zoom, 29/5-1952, zoon van: Walterus Withagen en Anna Cornelia Nuijten). Overleden: Bergen op Zoom, 15/12-1944 (won. BoZ).
Maria Johanna Musters. Geboren: Bergen op Zoom, 15/4-1879, gehuwd: Bergen op Zoom, 15/5-1902 met: Wilhelmus Huijgens (hovenier, *1873, overleden 1942, zoon van Jacobus Johannes Huijgens en Pieternella Paasen).
Johanna Maria Musters. Geboren: Bergen op Zoom, 10/10-1881, gehuwd: Bergen op Zoom, 18/8-1904, met: Rombout Nicolaas Martinus Appels (voermansknecht, *Bergen op Zoom, rond 1879, zoon van Willem Appels en Lena Slokkers).
Catharina Petronella Musters. Geboren: Bergen op Zoom, 14/1-1884, gehuwd: Bergen op Zoom, 25/4-1910, met: Johannes Baptist Nuijten (hovenier, foto,*Bergen op Zoom, 1883, overleden 1967, zoon van Petrus Leonardus Nuijten en Maria Hopmans).
Pieternella Johanna Musters. Geboren: Bergen op Zoom, 17/10-1888, gehuwd: Bergen op Zoom, 12/2-1917, met: Jan Bakx (rijksambtenaar, won. Overslag, *Bergen op Zoom, 1888, zoon van Adrianus Bakx en Maria Cornelia van Kaam).

JimBernaards.be

Een genealogisch en historisch verhaal vanuit het mooie Bergen op Zoom

Geef een reactie Reactie annuleren