Sinds Watwaswaar per 1 januari dit jaar opgeheven is, staat er een hoop online op de website van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Voor deze serie duik ik in het kadaster over de periode 1811-1832. Welke grond bezaten mijn voorouders? Waar op die grond woonden zij misschien? Aan de hand van de topografische atlas 1836-1843 probeer ik ook uit te leggen wat de “aardrijkskundige context” was van deze grond. Vandaag deel 5 van deze serie: de gemeente Wouw sectie K: Herel ofwel Heerle (Èrel). Klik hier voor de voorgaande delen en de overzichtskaart. 

Om te beginnen ga ik even terug naar voorouder Jacobus Govaertse (Jacob) Uijtdewilligen (*Heerle-Altena, West-Brabant, 15/12-1756, ✞ gemeente Bergen op Zoom, 22/8-1828, kwartierstaatnummer 474) uit dit eerdere artikel. Jacob blijkt een heuse grootgrondbezitter geweest te zijn. Op meerdere plekken rondom Heerle kwam ik land van hem tegen, maar ik blijf er wel bij dat hij woonde op de hoeve ‘de Agterste Kragge’ in de gemeente Bergen op Zoom, omdat ook in dit register bij hem “bouwman uit Bergen op Zoom” vermeld werd.

Jacobus Uijtdewilligen, bouwman uit Bergen op Zoom

de Hoge Braken

• K115: bouwland
• K116: bouwland
• K127: bouwland

Originele afbeelding: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

Herel

• K130: bouwland
• K132: bouwland
• K133: bouwland
• K134: bouwland
• K135: hakhout
• K238: bouwland
• K249: weiland
• K250: huis, schuur en erf
• K251: moestuin
• K254: bouwland

Originele afbeelding: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

In ‘t inzetje de huizen en de moestuin van Jacob tegenover de Sint-Gertrudiskerk van Heerle. (Originele afbeelding: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed)

De Mast

• K300: bouwland

Originele afbeelding: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

De Bameer

• K327: huis en erf (”de grond, en Jan van Ekelen het getimmerde”)
• K328: bouwland
• K331: bouwland

Originele afbeelding: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

Rood omlijnd de stukken grond die eigendom waren van Jacob, zover ik nu weet. De fletse rode lijn is de gemeentegrens tussen Bergen op Zoom en Wouw zoals in de atlas getekend is. Het lijkt erop dat de hoeve bij de Kragge in gebruik was door Jacob zelf, en de rest verhuurd of verpacht werd aan anderen. (Originele afbeelding: Historische Topografische Atlas Noord-Brabant 1836-1843, uitgeverij Nieuwland)

Even terugkijkend op het lapje K327. Daar werd in ‘t klein onderschreven dat de grond van Jacob Uijtdewilligen was, maar “het getimmerde” van ene Jan van Ekelen. Ik heb sterke vermoedens dat het hier gaat om zijn schoonzoon Jan (Jean) van Eekelen (*Essen, Antwerpen, België, 29/4-1790, ✞ Heerle, West-Brabant, 10/4-1881, kwartierstaatnummer 236), in 1814 getrouwd met zijn dochter Cornelia Uijtdewilligen. Hij zou dan misschien zijn eigen huis gebouwd hebben op grond van zijn schoonvader. 

Originele afbeelding: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

Belangrijk is dan wel om erbij te vermelden dat ik verderop in sectie K nóg een Jan van E(e)kelen tegenkwam, hier bouwman en uit Bergen op Zoom. Het kan hier om dezelfde persoon gaan, wiens grond dan ook nog dicht bij die van Jacob Uijtdewilligen lag, maar dan zou Jan van Eekelen niet in het huis op perceel K237 gewoond hebben, dat stond immers in de gemeente Wouw. 

Johannes van Eekelen, bouwman uit Bergen op Zoom

de Zomper

• K381: bouwland
• K382: bouwland
• K383: weiland

De akkers en ‘t weiland van Van Eekelen lagen tegen de oude weg naar Wouw aan, ter hoogte van de huidige afslag Heerle aan de A58. Dit kaartje is ongeveer naar het oosten gezien. (Originele afbeelding: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed)

Originele afbeelding: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

We gaan door naar ‘de weduwe van Antony Buijk’, Catharina Carpinckx (*Heerle-Hazelaar, West-Brabant, ✞ 24/3-1741, gemeente Wouw). Dit echtpaar komt voor in een stamboom die ik momenteel onderzoek. Antony was al in 1805 overleden. Deze grond in sectie K werd vermeld als haar eigendom:

de weduwe Antony Buijk, van op Herel

Herel

• K172: bouwland
• K173: huis en erf
• K233: weiland
• K234: huis en erf
• K235: moestuin

De Mast

• K261: huis, schuur en erf (”de grond, en Jan Suijkerbuijk het getimmerde)
• K262: moestuin
• K263: bouwland

Bij perceel K261 zien we hier hetzelfde als bij Jacob Uijtdewilligen en Jan van Ekelen: de grond was van de weduwe Buijk, en wat erop gebouwd was was eigendom van ene Jan Suijkerbuijk.

Originele afbeelding: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

Tenslotte nog de grond van drie Van Beethovens in deze sectie. Het verband dat er mogelijk zou bestaan tussen deze familie in Wouw en de beroemde componist ga ik nog een keer natrekken. Voor dat artikel alvast op een rij wat ik over hen vond in ‘t kadaster.

Adriaan Beethoven, timmerman van op Herel

Herel

• K140: huis, schuur en erf
• K179: bouwland
• K180: weiland
• K181: bouwland
• K182: weiland
• K183: weiland

de weduwe Willem van Beethoven, van op Herel

Herel

• K207: moestuin
• K208: huis, schuur en erf

Joh.s  van Beethoven, tapper van op Herel

Herel

• K252: huis, schuur en erf
• K253: moestuin